Merkez Komitesinin Temmuz Olaylarına İlişkin Hesap Verme Raporu 1917
16 Temmuz
Yoldaşlar!
Partimiz, özellikle de partimizin Merkez Komitesi, Sovyetlerin Merkez Yürütme Komitesini . iktidarı eline almaya zorlamak, almak istemediği takdirde ona bizzat el koymak için 3 ve 4 Temmuz eylemini başlatmak ve örgütlemekle suçlanıyor.
Her şeyden önce bu suçlamaları çürütmek zorundayım. 3 Temmuz günü bir makineli tüfek alayının iki temsilcisi Bolşevikler konferansının toplantısına girdiler ve 1. makineli tüfek alayının eyleme geçtiğini bildirdiler. Bizim delegelere, parti üyelerinin partilerinin kararına karşı hareket edemiyeceklerini, nasıl açıkladığımızı, bunun üzerine alayın temsilcilerinin protestoda bulunarak alaylarının kararlarına karşı hareket etmektense partiden istifa etmeyi yeğ tuttuklarını bildirdiklerini hatırlarsınız.
Partimizin Merkez Komitesi, açıklanan durum içinde Petrograd'daki işçilerle askerlerin yapacağı bir eyle-: mi uygun bulmadı. MK böyle bir eylemi uygun bulmadı, çünkü cephede · hükümetçe planlanan taarruzun serüvenci bir girişim aldığı, askerlerin hangi am,açlar uğruna ile.ri sürüldüklerini bilmeden taarrµza gırişemiyecekleri, devrim düşmanlarının Petrograd'da _ bizden bir ey- . lem gelmesi halinde cephedeki taarruzun başarısızlığa uğramasının suçunu bizim üzerimize atacakları orta daydı. Biz·cephedeki taarruzun paşansızlığa uğramasındaki sorumluluğun gerçekte bu macerada suçlu olanlara düşmesini istedik .
Fakat eylem başladı. Makineli tüfekerleri işletmelere delegeler gönderdiler. Saat altıya doğru büyük içci ve asker kitlelerinin bir eylemiyle karşı karşıya kaldık. Saat beşe doğru ben partinin Merkez Komitesi ve Konferansı adına, Sovyetler Merkez Yürütme Komitesinin toplantısında, bir eyleme girişmeme kararı aldığımızı resmen bildirmiştim. Eğer buna karşın biz eylemi örgütlemekle suçlanıyorsak, bu sadece aşağılık iftiracilarin yayabileceği bir yalandır.
Eylem harekete geçti. Partinin, suçsuz olduğunu ilan ederek kenara çekilmeye hakkı var mıydı? Paha ciddi komplikasyonlar olasılığını dikkate almak zorunda olduğumuzdan, kendimizi suçsuz görmeye hakkımız yoktu; proletarya partisi olarak eyleme müdahale etmek ve silah zoruyla iktidarı ele geçirme amacı gütmeksizin o na sessiz ve örgütlenmiş bir karakter vermekle yükümlüydük.
Size işçi hareketimizin tarihinden benzer olayları hatırlatmak istiyorum. 9 Ocak 1905'te Gapon, kitleleri Çar'a götürdüğünde ne cehenneme gidildiğini bildiği halde parti, kitle ile birlikte gitmeyi reddetmedi. Bir Gapon'un değil, bizim sloganlarımız . altında cereyan eden bu günkü hareket karşısında ilgisiz kalamazdık. Olasılı komplikasyonlara karşı korumak için, eylemi disiplin içinde tutan bir parti, bir düzenleyici olarak müdahale etmek zorundaydı.
Menşeviklerle sosyal devrimciler işçi hareketinin yönetiminde hak iddia ediyorlar ama işçi sınıfını idare edecek yetenekte kimselere benzemiyorlar. Bolşeviklere saldırmaları, bir işçi sınıfı partisinin. görevlerinin neler olduğunu hiç anlamadıklarını gösteriyor. İşçilerin son eylemine gelince, işçi sınıfından kopmuş insanlar gibi yargıda bulunuyorlar.
Gece, partimizin Merkez Komitesi, Petersburg Komitesi ve Askeri Örgüt, askerlerle işçilerin kendiliğinden olan bu eylemine karışmaya karar verdiler. Menşeviklerle sosyal devrimciler 400 000 den fazla. askerin ve işçinin bizi izlediklerini, ayaklarının altındaki toprağın sallandığını görünce askerlerle işçilerin bu eyleminin sovyetlere karşı yapılmış bir eylem olduğunu ilan ettiler. 4 Temmuz akşamı, bolşevikleri devrim haini olarak ilan ettiler. Menşeviklerle sosyal devrimcilerin devrime ihanet ettiklerini, devrimci birleşik cepheyi parçaladıklarını ve karşı devrimle bir ittifak kurduklarını iddia ediyorum. Bolşeviklere vurdukları darbeler, devrime vurulmuş darbelerdi. Menşeviklerle sosyal devrimciler 5 Temmuz günü sıkı yönetim ilan ettiler, bir karargah_ kurdular ve herşeyi askeri kurula devrettiler. Sovyetlerin sınırsız iktidarı için savaşım veren bizler, sovyetlerin silahlı bir muhalifi durumuna düştük. Bolşeviklerin birliklerinin sovyetlerin birlikleriyle karşı karşıya gelebilecekleri bir durum doğdu. Böyle bir durumda bizim bir savaşıma girişmemiz delilik olur. Sovyetlerin liderlerine şunları söyledik: Kadetler çekilmişlerdir, işçilerle bir blok oluşturun, hükümet sovyetlere karşı sorumlu olmalıdır. Bununla beraber onlar haince bir işe giriştiler. Bolşeviklerin sovyetlere karşı hücuma geçtiği yolunda kendilerine yalan söylediği bir kaç cephe alayı ile pogrom kahramanlarını, harp okulu öğrencilerini ve kazakları bize karşı kullandılar. Bu koşullar altında bizim sosyal devrimcilerin bizi zorlamak istedik.bir savaşımı kabul edemiyeceğimiz doğaldır. Biz geri çekilmeye karar verdik.
5 Temmuz günü, Sovyetlerin Liber tarafından temsil olunan Merkez Yürütme Komitesiyle görüşmeler yapıldı. Liber şu koşulu öne sürdü: Biz, yani bolşevikler, Kszesinska sarayından zırhlı otomobilleri geri çekeceğiz, deniz erleri Peter-Paulus kalesini bırakacaklar ve Kronstadt'a geri gidecekler. Biz sovyetler MYK'nin parti örgütlerimizi, olasılı saldırılara karşı korumayı üzerine alması koşulu ile razı olduk, Liber, Merkez Yürütme Komitesi adına bize isteklerimizin yerine getirileceğ"i, daimi yerler verilinceye kadar Kzesinska Sarayının emrimizde kalacağı hakkında güvence verdi. Biz sözümüzü tuttuk. Zırhlı otomobiller geri çekildi, Kronstadt'lılar Kronstadt'a geri gitmeye razı oldular ama ancak ellerindeki silahlarla. Buna karşın Merkez Yürütme Komitesi, üzerine aldığı yükümlülüklerden bir tekini bile yerine getirmedi.
6 Temmuz günü sosyal devrimcilerin askeri görevlisi Kusmin telefonla Kszesinska Sarayının ve Peter-Paulus Kalesinin üç çeyrek saat içinde boşaltılması isteğinde bulundu ve aksi takdirde silahlı kuvvetleri yürüteceği tehdidini savurdu. Partimizin Merkez Komitesi kan dökülmesinden kaçınmak için her şeyi kullanmaya karar verdi. Merkez Komitesi beni Peter- Paulus Kalesine gönderdi. Oradaki deniz erlerinden oluşan garnizonu, durumun bizi sovyetlerin karşısına çıkarabilecek şekilde değiştiğinden söz ederek, hiç bir savaşa girişmemeleri için ikna etmeyi başardım. Sovyetlerin, Merkez Yürütme Komitesi temsilcisi sıfatiyle menşevik Bugdanov ile Kusmin'e gidiyorum. Kusrmin'in yanında her şey, topçusu, süvarisi, piyadesi savaşa hazır. Kusmin'i, silah zoruna baş vurulmaması için iknaya çalışıyoruz. Kusmin sivillerin durmadan işe karışmak suretile kendisini rahatsız etmelerinden hoşnut değildir. Sovyetler Merkez Yürütme Komitesinin ısrarlı isteğine uymaya, istemiyerek razı oluyor. Sosyal devrimci askerlerin, işçilerle askerlere ve deniz erlerine "bir ders" vermek için kan istediklerini anlıyôrum. Biz onların şeytanca planlarını boşa çıkardık.
Bu arada karşı devrim saldırıya geçti: "Prawda" ile "Trud" Basımevi yıkıldı, yoldaşlarımız kötü muamele gördüler ve öldürüldüler, gazetelerimiz yasaklandı vb. karşı devrimin başında Kadet Partisinin Merkez Komitesi, onun arkasında ise ordunun genel kurmayı ile subayları, yani, savaştan zengin oldukları için savaşı uzatmak isteyen aynı burjuvazinin temsilcileri bulunuyor.
Karşı devrim günden güne kuvvetleniyordu. Aydınlanmak için Sovyetler Merkez Yürütme Komitesine kaç kere başvurmuşsak her seferinde, zorbalıkları önlemenin olanak dışı hale geldiğine, iktidarın Merkez Yürütme Komitesinin değil, karşı devrime hakim olan Katlet-asker kliğinin elinde bulunduğuna inandım.
Bakanlar kuklalar gibi kapaklanıyorlar. Sovyetler Merkez Yürütme. Komitesi yerine Moskova'daki olağanüstü konferans geçirilmek isteniyor. Buradaki 280 tane Merkez Yürütme Komitesi üyesi yüzlerce burjuva temsilcisi arasında yok olacaktır.
Bolşevizmin büyümesi karşısında duyulan korkudan, Merkez Yürütme· Komitesi karşı devrim.le yüz kızartıcı bir ittifak kuruyor ve onun bütün isteklerini yerine getiriyor: Bolşeviklerin teslim edilmesi, baltık delegasyonunun tutuklanması, devrimci askerlerle işçilerin silahsızlandırılması. Bütün bunlar çok basit şekilde yapılıyor: "Yurt Savunucuları" takımı, kışkırtıcı patlamalarla silahsızlandırma için bahane yaratıyor ve işe koyuluyor. Örneğin eyleme katılmamış olan Sestrorezk işçilerine böyle yapıldı.
Her karşı devrimin birinci özelliği, işçilerle devrimci askerleri silahsızlandırmasıdır. Bizde bu karanlık karşı devrimci iş, "Sovyetler Merkez Yürütme Komitesinden Zereteli ile diğer sosyalist bakanları" tarafından yaptırılmıştır. Bütün tehlike bunda yatmaktadır. "Devrimi kurtarma hükümeti", devrimi boğmak suretiyle onu "sağlamlaştırıyor".
Görevimiz, kuvvetleri toplamak, var olan örgütleri sağlamlaştırmak ve yığınları zamansız eylemlerden alıkoymak, etrafında toplanmaktadır. Bizi savaşa çekmek, karşı devrimin yararınadır, ama biz hiç bir tahrike kapılmamalıyız, devrimci sabrının en yüksek derecesini göstermek zorundayız. Partimiz Merkez Komitesinin, genel taktik çizgisi budur.
Güya Alman parası için çalışıyorlar diye liderlerimize yöneltilen bayağıca iftira ile ilgili olarak partinin Merkez Komitesi şu görüşü benimsiyor: Bütün burjuva ülkelerindeki proletarya partisinin devrimci! liderleri, ihaneti iftira yoluna baş vurularak suçlanmışlardır. Almanya'da bu Liebknecht'di, Rusya'da ise Lenin'dir. Rus burjuvazinin "hoşuna gitmeyen kimselere" karşı, denenmiş olan bu mücadele aracını kullanması, partinin Merkez Komitesini şaşırtmıyor. İşçiler, liderlerini lekesiz bulduklarını, onlarla dayanışma içinde olduklarını ve eyleminde birlikte çalıştıklarını açıkça bildirmek zorundalar. Liderlerimize karşı yürütülen tahrikler aleyhine yapılacak bir protesto planını, Petersburg Komitesinden işçiler kendileri istemişlerdir. Petersburg Komitesi, tamamen işçilerin imzaları ile dolacak olan böyle bir planı hazırlamıştır.
Muhalifimiz olan menşeviklerle sosyal devrimciler, olayların kişiler tarafından değil, devrimin görünmez, etkileyici kuvvetleri tarafırıdan yaratıldığını unuttular ve bu suretle de Ochrana'nın görüşünü benimsediler.
"Prawda"nın 6 Temmuzdan beri yasaklandığını ve "Trud" basımevinin _mühürlendiğini biliyorsunuz. Bu arada inceleme bittikten sonra, basımevinin büyük olasılıkla tekrar serbest bırakılacağı; karşı casusluk örgütü tarafından bildiriliyor. Çalışmaları durdurulmuş olmakla beraber, "Prawda" ve basımevinin dizicilerine ve hizmetlilerine 30 000 Ruble kadar bir ödeme yapılması gerekmektedir'.
Temmuz olaylarından, o zamandan beri olanlardan sonra artık biz sosyal devrimcilerle menşevikleri sosyalist olarak kabul edemeyiz. İşçiler onlara şimdi "sosyal zindancı"diyorlar:
Bütün bunlara rağmen, hala sosyal zindancılarla birlik olmaktan söz etmek cinayet olur. Başka bir sloganın ortaya atılması gerekiyor: Bir ölçüde devrimci namusunu daha koruyan ve karşı devrime karşı savaşmaya hazır olan sosyal devrimcilerle menşeviklerin ve enternasyonalcilerin sol kanadıyla birlik kurmak..
Parti MK nin çizgisi budur.
16 Temmuz 1917
(devamı) 2. Bugünki duruma ilişkin rapor
