Sovyetlerde Salgın ve Sosyal Hastalıkların Kontrolü

Sovyet Rusya'da Halk Sağlığı Otoritelerinin Çalışmaları 

PDF indir

Komünist İnceleme, Haziran 1923, Cilt. 4, No. 2. 

N.A. Semashko 

Berlin'deki İşçiler Uluslararası Rus Yardım Konferansı'nda, RSFSR Sağlık Komiseri N.A. Semashko Yoldaş'ın konuşmasından alıntı. 

Halk Sağlığı Komiserliği'nin görevleri son derece ağır ve sorumluluklarla dolu oldu, ancak herşeye rağmen, Ukrayna'da ve bazı doğu bölgelerinde dizanteri, tifüs, kolera ve küçük çiçeği tekrar patlak vermesine rağmen, kıtlıkta nedenleri olan vebaları ve salgınları aşmayı başardık. 

Ancak her bakımdan kıtlığın en kötü sonuçları çocuk yaşamı üzerindeki etkilerinde görülmelidir. Bu veba vakalarında, çocukların organizması, iyileşmesini sağlamak için yetişkinlere göre çok daha fazla direnç gücü ortaya koymak zorundadır.

Rusya her zaman dünyanın en yüksek bebek ölüm oranına sahip olduğu üzücü bir şöhrete sahip oldu. Küçük çocuklar için ölüm oranı yüzde 25e kadar yüksektir. Kıtlık sonucunda bu yüzde 32'ye yükseldi. 1922 boyunca, Sovyet Hükümeti ile işçi ve yabancı örgütlerin enerjik çabaları sayesinde, bunu yüzde 20'ye indirmeyi başardık. Savaşın ve özellikle kıtlığın bir sonucu olarak, Sovyet Rusya nüfusunda ciddi bir azalma meydana geldi, ancak bu, tüm bölgelerde aynı değil. Sibirya'da Avrupa bölgelerinden çok daha küçüktür, büyük ölçüde ikincisinde, salgın hastalıklar için verimli bir toprak sağlayan koşullar, büyük miktarda yiyecek ve uygun konut sıkıntısı olan yerler var.. 

Halk sağlığı için yaptığımız çalışmada iki farklı hastalık kategorisini - bir yanda vebaları, diğer yanda sosyal hastalıkları - ayırmak zorundayız. İkinci kategori arasında, halk sağlığı üzerinde her zaman korkunç bir şekilde tepki gösteren iki tanesini buluruz - tüberküloz ve zührevi hastalıklar. Ne yazık ki, elimizdeki sınırlı araçlar sosyal hastalık vakalarının çoğunun sanatoryumda düzgün bir şekilde tedavi edilmesine izin vermemektedir, bu nedenle gezici-dispanserler en hazır çare olarak oluşturulmuştur. Bu gezici dispanserler hasta onlara gelene kadar beklemezler, ancakher durumda, hastalığın başarılı bir şekilde üstesinden gelmesini sağlayacak böyle bir istihdam ayarlamaya çalışarak, fabrikalara yardım ve tıbbi yardım taşırlar. Seyahat dağıtıcıları ve ayrıca Halk Sağlığı Komiserliği'nin diğer tüm birimleri, farklı işçi örgütleriyle en yakın temas halinde çalışırlar. 

Dispanserlere ilave olarak, özellikle orman okullarında ve benzeri kurumlarda bulunan hasta çocuklar için hastalara karşı sanatoryum yeterliliği sağlamak için her türlü çaba gösterilmektedir. Bu çalışmanın tamamlanması için büyük ölçekli bir kampanya yürütülmüştür. Tüberküloz ve fuhuşa karşı mücadele için özel bir propaganda haftası, işsiz kadınlar için ek yardım sorununa özel önem verilerek şimdiden gerçekleştirilmiştir. 

Diğer bir çalışma alanı anne ve çocuğun korunmasıdır. Bu amaçla , faaliyetlerini anneler ve anne adaylarına tavsiye vermekle sınırlamayan, ancak bu alanda pratik çalışmalar yürüten her büyük kasaba ve bölgede danışmanlık merkezleri açılmıştır. Tüm ilçelerde bebekli anneler için özel evler ve yatılı evler kuruldu. Muazzam nüfus kütlesi ile orantılı olarak, şimdiye dek elde edilenler sadece nispeten mütevazı oranlara ulaşır. 

Bu bağlamda özellikle bir şey akılda tutulmalıdır. Eskiden Rusya'da bu yönde hiçbir şey yapılmadı ve Sovyet Hükümeti tamamen yeni bir zemin kırmak zorunda kaldı. Bu önemli sosyal yeniliklerin kredisi Sovyet Hükümetine aittir. 

Çocuk refahı hiçbir şekilde bebekler ve küçük çocuklar ile sınırlı değildir, aynı zamanda büyük çocukların ve gençlerin refahına da dikkat eder. Tüm bu faaliyetler, kıtlığın sonuçlarıyla ilgilenmek için komitelerin planlanan çalışmaları aracılığıyla, hem emekçi kadınlar hem de temsilci olan gençlerin en iyi desteğini buluyor. 

Gençlik konusunda, uygun zihinsel ve ahlaki gelişimin temeli olarak fiziksel kültüre özel dikkat gösterilmektedir. Her fabrikadan seçilen işçilerin ve büyük girişimlerin katıldığı her merkezde aylık kurslar verilmektedir. Bu şekilde, kitleler için fiziksel kültürdeki genel eğitmenler sağlanıyor. Ayrıca, özel gençlik eğitmenlerinin daha fazla sorumluluk sahibi eğitim çalışmalarını üstlenmelerine uygun üç yıllık bir dönemi kapsayan daha gelişmiş kurslar da var. 

Hem bedensel hem de zihinsel açıdan muazzam ihtiyaçlarımız göz önüne alındığında, halihazırda başarabildiklerimiz önemsiz görünebilir, ancak büyük zorluk karşısında iyi bir başlangıç ​​yapılmıştır. Savaş ve kıtlık, korunmasız çocuk sayısını çok artırdı. Rusya'da bugün, Devletin sosyal organları tarafından üstlenilmedikçe, bakım ve eğitiminden kimsenin sorumlu olmadığı yaklaşık iki milyon çocuk var. Bu iki milyon çocuğun yaklaşık 1.300.000'ü şimdiden evlerinde ağırlanıyor durumda. Akılda tutulması gereken bir diğer nokta, bu çocukların çoğunluğunun kıtlık koşullarının şiddeti ve maruz kaldıkları zorluklar nedeniyle sadece bedensel değil, aynı zamanda zihinsel olarak, genellikle anormal olmasıdır. 

Peki, ülkemizdeki bu koşullar göz önüne alındığında, İşçilerin Uluslararası Rus Yardımları Sovyet Hükümeti Sağlık Departmanının çalışmalarına en uygun şekilde yardım etmek için ne yapabilir? Özel bir aktivite bir anda kendini gösterir. Halk Sağlığı Komiserliği, kırsal nüfus arasında küçük gezici dispanserlerinin hazırlanmasıyla ilgilenmektedir. Bu dispanserler veba ve sosyal hastalıklarla mücadele için en önemli ilaçlarla donatılmış tam tıbbi yardım birimleri olarak Rusya'ya giriş için yurtdışında hazırlanmaktadır. Bu özellikle W.I.R.R'ın bu seyahat dağıtıcılarının tedarikini maddi olarak destekleyerek paylaşabileceği bir görevdir. Dispanserlere, sanatoryumlara ve çocuk evlerine gerekli malzeme, kılık ve kıyafetleri sağlamak için yapılabilecek her şey, Rusya için ilk önemli maddi bir yardım olacaktır. 

Saf kıtlık yardım çalışmalarından üretken ekonomik yardımlara geçişe atıfta bulunarak, İşçilerin Uluslararası Rus Yardımları Kırım'daki çalışmalarımızla ilgili özel hizmet verebilir. Kırım, Rusya'nın hasta insanların iyileşmekte olduğu zaman gittiği en sağlıklı bölgesidir. Halk Sağlık Komiserliği yıllık olarak bu bölgeye binlerce veremli işçi göndermektedir, çünkü huzur veren ikliminde en iyi rahatlamayı bulabilir ve en iyi iyileşme şansına sahip olabilirler. Rusya'da hasta işçilerin yararı için bu alanda birçok sanatoryum ve dispanser kuruldu ve sadece bu değil, aynı zamanda kısmen kurtarılan işçilerin sağlıkları tam anlamıyla iyileşene kadar Kırım'da daha uzun süre kalmalarını sağlamak için kuruldu. Bu işçilerin kendilerine ve Cumhuriyete kârla istihdam edilebilecekleri çiftlikler, bağlar ve benzeri teşebbüsler kurduk, 

Tüm yoldaşlar bunun halk sağlığını yükseltmekte olduğunu, Rus ekonomik yaşamının sağlıklı bir şekilde yeniden inşası için en iyi temeli olduğunu kavramalılar. Rusya'nın yeniden inşası hasta bir ulus tarafından, hijyen, fizik ve sıhhi gereksinimleri iyi gelişmemiş geniş kitleler tarafından gerçekleştirilemez. Rusya'yı yeniden inşa etmenin büyük ve ağır işinde, Rus kitlelerinin sağlık standardı ilk önem taşıyor. Rusya için Uluslararası İşçi Yardımını yaratan ve destekleyen yoldaşların bu gerçekleri sürekli akıllarında tutabilmeleri umulmaktadır, böylece sağlıklı bedenlerdeki sağlam zihinlere dayanan sosyalizmin pratik bir şekilde gerçekleştirilmesine devam edebiliriz. 

Kaynak 

The Communist Review, June 1923, Vol. 4, No. 2. 

"Sovyetler Birliği'nde Tıp ve Sağlık" Kitabından alıntılar 

Henry E.Sigerist 

Devrimin ilk günlerinde Petrograd'da Savaş Devrimci Komitesi tarafından bir Tıp Bölümü kuruldu. Lenin'in kişisel girişimi üzerine Komünist Parti sağlık programını formüle etti. En acil görevler şunlardı: 

1-İşçilerin yararına, geniş kapsamlı halk sağlığı önlemlerini yürütmek için kararlı bir çaba harcamak, örneğin: 

a. Yaşam alanlarının sanitasyonu (toprağın, suyun, havanın korunması) 

b. Bilimsel hijyen ilkeleri doğrultusunda toplumsal beslenmenin oluşturulması 

c. Bulaşıcı hastalıkların gelişmesini ve yayılmasını önlemek için tıp organizasyonu 

d. Sağlık Yasası 

2. Sosyal hastalıklarla mücadele (tüberküloz, zührevi hastalıklar, alkoholizm, vb.) 

3. Herkes için ücretsiz olarak nitelikli sağlık ve tıbbi hizmetler sağlanmasının garantisi. 

Şubat 1918'de, çeşitli departmanların tıbbi çalışmalarını koordine etmek için Petrograd'da bir Tıbbi Bölümler Konseyi kuruldu. Salgın hastalıklar patlamıştı. Gerici doktorlar, yeni hükümetin emirlerini sabote ederek görevlerini ihmal ediyorlardı. Beyaz generaller iç savaşa başlıyordu. Ülkenin Müttefikler tarafından abluka altına alınması, müthiş bir tıbbi malzeme kıtlığı yaratıyordu - bir ülkeyle savaşmanın barbarca bir yolu. Ve, bit tifusu bütün ülkede yayarken, Sovyetlerin düşmanları küçük ama ölümcül olan en güçlü bir müttefik buldu. 

Kısa bir süre sonra, böyle bir acil durumda hiç bir şeyin hayat kurtaramayacağı, ancak merkezi bir sağlık departmanının yaşam için tam yetki ile yatırım yaptığı, ve ülkenin tüm tıbbi hizmetini kontrol etmek için tam yetki ile yatırım yaptığı merkezi bir sağlık departmanının gerekliliği anlaşıldı. 

11 Temmuz 1918'de RSFSR Halk Sağlığı Komiseri kuruldu. Tıp tarihinde ilk kez merkezi bir kurum bir ulusun tüm sağlık çalışmalarını yönlendiriyordu. İlk Halk Komiseri, Lenin'in yakın arkadaşı Nikolai Alexandrovich Semashko'ydu. Semashko 1874 de doğdu, devrimci bir hayat sürdü, tutuklandı ve sürgün edildi, 1907'de göç etti, Lenin ile Cenevre ve Paris'te yaşadı ve çalıştı, kendini gelecekteki görevlere hazırladı. Şubat Devrimi'nden sonra Rusya'ya döndü ve yeni Komiserliği'nin kurulmasında etkili oldu. On iki yıl boyunca başkanlık etti. 

Görevi çok büyüktü. Bütün halk sağlığı hizmetinin yeni çizgiler üzerinde yeniden düzenlenmesi gerekiyordu. Bütün ülke yıkıcı salgınlarla savaşmak için seferber edilmeliydi. Bu salgınlarla mücadele eden ilk İşçi Komiteleri 1918'de şehirlerde ve büyük köylerde kuruldu. Görevleri lojmanları ve kamu kurumlarını incelemek, insanlara temizliği öğretmek, sabun dağıtmak, bit ile savaşmaktı. Komünist Parti, sendikalar, kadın örgütleri ve gençlik grupları hastalıklarla mücadeleye katıldı. Bu sadece sağlık için değil sosyalizm için de bir mücadeleydi. Lenin'in 1919'da beyan ettiği gibi; "Sosyalizm ya biti yenecek ya da bit sosyalizmi yenecek." Sosyalizm, tüm emekçi nüfusunun Sağlık Komiserliği önderliğindeki ortak çabaları sayesinde zafer kazandı. 

İlk birkaç yılın çalışması acil durum tarafından belirlendi. En acil sorunlar ilk olarak saldırılması gereken sorunlardı. Büyük ölçüde geçici-önlemler gerçekleşti. Mevcut olan her türlü araç kullanılmak zorundaydı; var olan yeterli değildi. Tıbbi personelin saflara kazanılması gerekiyordu. Tıp mesleğinin onuruna söylersek, siyasi muhalefete rağmen, doktorların çoğunun savaş alanını terk etmediği söylenebilir. İnsanların kendi varoluşları için savaştıklarını gördüler. Muhalefetlerini artan sayılarla bıraktılar; dünyaca ünlü tıp bilimcileri hizmetlerini hükümete sundular ve Komisariat ile sadık işbirliği yaptılar. 

İlk yılların olumsuz koşullarına rağmen, Kommissariat'ın sistematik olarak planlanan çalışması var oluşunun ilk gününde başladı. İç savaşın fırtınalı yıllarında sosyalist tıbbın temelleri atıldı. Programın yürütülmesinde tereddüt yoktu. Anne ve çocuğa ve kasaba ve ülkedeki emekçi nüfusa tıbbi hizmet sağlamak için bir tıbbi merkezler ağı oluşturuldu. Bir zamanlar sadece varlıklı azınlıklar tarafından kullanılan sanatoryum ve sağlık merkezleri, halka teslim edildi. Genel bir plan taslağı çizildi ve işlevini yerine getirmesi için elbetteki geliştirmesi, sadece zaman ve durmak bilmeyen sıkı bir çalışmaya bağlıydı. 

1922'ye gelindiğinde savaş, kıtlık ve haşerenin üstesinden gelinmişti. Genç Sovyet devleti ilk savaşını kazanmıştı. İyileşme dönemi başladı ve sağlık çalışmaları yeni bir slogan altında sürdürüldü: 

"Salgınlara karşı mücadeleden, daha sağlıklı çalışma ve yaşam koşulları mücadelesine doğru" 

Başlangıçta gelişme doğal olarak yavaştı. Ülke fakirleşmişti; sanayinin yeniden inşası ve ülkenin elektrifikasyonu, Lenin'in büyük vizyonu, mevcut enerji ve para kaynaklarının çoğunu emmişdi. Ancak Sovyet tıbbı politikasının yolu artık açıktı; çalışma duraksamadan devam etti. 

RSFSR Sağlık Komiserliği, başlangıcında Sovyet yönetimi altındaki tüm bölgelerde sağlık kontrolünü üstlendi. İç Savaş sırasında ve sonrasında ulusal Sovyet cumhuriyetleri kuruldu ve 30 Aralık 1922'de ilk Sovyetler Birliği Kongresi, Sovyetler Birliği'nin kuruluşunu ilan etti. 

1923 yılında onaylanan anayasa, tüm kurucu cumhuriyetlerde Sağlık Komiserleri yarattı. Yerelleşme, ülkenin büyük genişliği ve çeşitli bölgelerin dengesiz gelişmesi nedeniyleakla uygun görünüyordu. Sovyet tıbbının aynı ilkeleri bütün cumhuriyetlerde uygulandı. En geniş ve en önemlisi olan Rusya Cumhuriyeti başlatıcı oldu ve RSFSR'nin Sağlık Komiseri, Birliğin Sanitasyon Müfettişi olarak isimlendirildi. 

1923 Anayasası, federal hükümete sağlığın korunması için genel kurallar koyma hakkı verdi. 

1936 Anayasası, Cumhuriyet Birliği, Halk Sağlığı Komiserliği yarattı. Ülkenin önleyici ve iyileştirici, tüm sağlık işleri, planlanabileceği merkezi bir kurum tarafından kontrol edildi. Bu Sovyet tıbbının bir başka karakteristik özelliğidir. 

Beş yıllık bir plan hazırlanırken, her sağlık departmanı , kendi bölgelerindeki koşulların tam bir incelemesini yapar. ....bu Planlar sadece uzmanlar arasında değil, tıp emekçileri, aynı zamanda fabrikalarda ve çiftliklerde, emekçi nüfus arasında tartışılmaktadır. Sorun halkın sağlığıdır ve onların aktif katılımı olmadan hiçbir sağlık planının yapılamayacağı açıktır. 

Ekim 1928'de başlatılan ve dört ve dörtte bir yıl içinde tamamlanan İlk Beş Yıllık Plan sırasında tüm tıbbi tesisler artırıldı. Sağlık bütçesi 1928'de 660,8 milyon ruble'den 1933'te 2,540 milyona yükseldi. Sadece sanayi öncel geldi, özellikle ağır sanayi. 

Doktor sayısı 1932'de 76.027'den 1938'de 112.405'e yükseldi. Meslek te standartlar yükseltildi. 

Salgınlardan bir dizi entegre önlemlerle kaçınıldı. Bunlardan birisi, bulaşıcı bir hastalığa yakalanmış veya bunlardan birine yakalanmış olduğundan şüphelenilen herkesi, hızla hastaneye yatırarak salgın odaklarını sınırlama uygulamasıydı. ... İhtisas tıp merkezlerinin belirli bir problemle başa çıkamadığı durumlarda, genel tıp kurumları yardıma çağrıldı. 

Bu anti-epidemik programın bir sonucu olarak, bu karanlık ve zor dönemde, sadece bu bulaşıcı hastalıkların görülme sıklığı azalmakla kalmadı, aynı zamanda diğer bazı hastalıklar savaş öncesi düşüş eğilimini sürdürdü. 

Bu başarı şu önlemlerden kaynaklanıyordu: 

demiryolu ve su yolu ile hareket eden birliklere eşlik eden tıbbi personelin etkin servisi; 

hastaneye yatış konusunda katı kurallar uygulayarak salgın odaklarının sınırlandırılması; 

ve savaşın başlangıcından itibaren tüm sağlık enstitüleri ve hastanelerinin "hastalıkların önlenmesi için birleşik bir araca" dönüştürülmüş olması. 

Çarlık imparatorluğu, salgın hastalıklar için sürekli bir oyun alanıydı. Çiçek hastalığı, tifüs, yüksek ateş, tifo ateşi ve dizanteri Rusya'da yaygın hastalıklardır. Kolera ve veba da nüfusu düzenli aralıklarla etkiliyordu. Bu sağlık koşulları, Batı için öylesine sürekli bir tehditti ki, Avrupa'nın geri kalanı Rusya'ya kalıcı bir enfeksiyon kaynağı olarak korkuyla bakıyordu. Hükümet koşulları iyileştirmek için ciddi hiç bir şey yapmadı. Çabalar, Pirogov Derneği ve Zemstvo Hekimler Birliği gibi çeşitli doktor dernekleri tarafından ortaya konuldu, ancak hiçbirinin herhangi bir büyük ölçekte etkili önlemleri uygulama gücü veya aracı yoktu. Ülke o kadar geniş ve nüfus o kadar eğitimsizdi ki, onlardan çok az işbirliği beklenebilirdi. 

1914'ten önce sağlık koşulları zaten yeterince kötü iken, Birinci Dünya Savaşı sırasında sonsuz derecede kötüleşti. Harekete geçirilen 14 milyon asker , ve savaş bölgelerinden ülkenin iç bölgelerine kaçan milyonlarca mülteciler, salgın hastalıklarının yayılması için ideal koşullar yarattılar. Sağlık otoriteleri durmuyordu, ancak idari işlemler o kadar umutsuzca yavaştı ki, askerlerin tifo ve koleraya karşı aşılanmaları bir yıldan uzun sürdü ve anti-tetanik (tatanoz) aşılamanın uygulanması iki yıldan fazla sürdü. 

1915'te Türk cephesinde bir tifüs salgını patladı ve Galiçya cephesinde yüksek ateş ortaya çıktı. Aynı yıl tifüs Türk mahkumları tarafından Samara'ya getirildi. Koşullar 1916-1917 kışında daha da kötüleşti. Ordular bitmiş-tükenmiş, ulaşım birçok bölgede durmuş ve malzeme bitmişti. 1917 yazında, tüm cephelerde iskorbüt hastalığı gözlendi. 1917-1918 kışında Petrograd'da tifüs patlak verdi, ancak nispeten kısa bir süre sonra üstesinden geldi. Daha sonra, 1918 sonbaharında, Almanya'dan dönen mahkumlar beraberlerinde fluenza hastalığını getirdiler. Bu, Batı'dan Rusya'ya ulaşan bir salgının görülmemiş bir örneğiydi. Daha önce, neredeyse hepsi Doğu'dan gelmişti. Aynı sonbaharda yeni bir tifüs salgını oldu; bu salgın ülkeyi zapt etti ve yıkıcı etkileriyle büyük bir alana yayıldı. Bunu İç Savaş izledi. Nüfus sürekli hareket halinde idi, hastalığı her yere yaydı. 

Müttefik abluka ülkeyi en gerekli tıbbi malzemelerden mahrum etti. İç Savaş 1921'de sona erdiğinde, bunu büyük kıtlık ve çeşitli salgınlar izledi, bu da, zaten darbe yemiş nüfusa kombine etki yaptı. Durum öylesine gelişti ki Batı Dünyası, Ortaçağ'dan beri böylesini görmemişti. Komünist Parti tarafından desteklenen Halk Sağlığı Komiserliği, tıp emekçileri ve nüfusun büyük kesimleri, kahramanca bir savaş verdi. Kampanyaya öncülük etmek için Sağlık Komiseri Semashko başkanlığında bir Merkezi Salgın Komisyonu kuruldu. 

Baş düşman tifüstü, Ruslar tarafından iyi bilinen bir düşmandı. Devrimden yirmi yıl önce, her yıl ortalama 82.447 kayıtlı vaka vardı. Ne zaman bir kıtlık ya da ekin eksikliği olsa, morbidite (hastalık Oranı) iki kattan fazla artıyordu. Savaş sırasında hastalık yavaş ama istikrarlı bir şekilde yayıldı. 1915'te 154.800 vaka kaydedildi. Büyük salgın 1918'ün sonuna doğru, üç merkezden ülkeyi işgal etti; Petrograd, the Romanian cephesi, ve Volga bölgesi. 1920'de doruğuna ulaştı, 1921'de azaldı ve 1922'de, çoğunlukla, kıtlığın merkezi olan Volga bölgesinde yeniden alevlendi. 1923 sonrasında tifüs vakaları giderek azaldı. Doğru rakamlar vermek çok zordur, ... İç Savaş sırasında birçok şehir altı ya da yedi kez el değiştirdi. Bu nedenle istatistiksel verilerin toplanması neredeyse imkansızdı. 

(..) 

Ölüm oranı yaklaşık yüzde 10'du. En gerekli iki emtia, temizlik için sabun ve dezenfeksiyon için yakıt gibi ciddi sıkıntılar nedeniyle hastalıkla mücadele etmek zordu. İnsanlar kalabalık yerlerde yaşadılar, yeterli beslenemediler ve iç savaştan yoruldular. Yetkililer böyle büyük bir acil durumda insanca mümkün olan her şeyi yaptılar. İki yüz elli bin yatak bulaşıcı hastalıkların tedavisi için ayrılmıştı. Demiryolu hatları gözetim altında tutuldu, ve önemli demiryolu kavşaklarında çok sayıda karantina merkezleri kuruldu. Yolcular trenlerden alınıyor, yıkanıyor ve dezenfekte ediliyor ve hasta olanlar izole ediliyordu. Propaganda, broşürler, posterler, konferanslar ve sergiler yoluyla yapılıyordu; özel sergileme (duvar gazetesi gibi) trenin içine-dışına asılarak, kitleleri aydınlatmak için, hastalıktan sık etkilenen kasabalarından geçiriliyordu. Özel "banyo haftalarında" bir kasabanın her yeri temizlendi ve dezenfekte edildi. Ancak bu eşit-olmayan bir savaştı ve salgın sadece yeterli aşılama oluşturulduktan sonra azaldı. 1920'ler boyunca tifüs ciddi bir sorun olmaya devam etti. Morbiditede (ölüm oranında) düzenli bir azalma olmasına rağmen, her 29.000 nüfus için 29.417 vaka veya her 10,000 nüfus için iki vaka, 1929 gibi geç bir sürece kadar kaydedildi. 

Hastalığın kökünü kurutmak Üçüncü Beş Yıllık Planın ana amaçlarından birisi oldu. Anti-tifüs çabasının başarı göstergesi, 1941'den 1943'ün sonlarına kadar bazı tahliye edilen bölgelerde mevcut olmasına rağmen, yayılmasına asla izin verilmemesidir. Çeşitli sağlık Otoritelerin ve toplum gruplarının güçlü çabaları hızla yerel salgınları kontrol altına aldı. 1942'de etkilenen bölgelerde büyük ölçekli kullanım için yeni bir aşı mevcut hale getirilmişti. 

Tekrarlayan (yüksek) ateş tifüsün yakın bir arkadaşıdır. Tifüs gibi bitler tarafından bulaşır, ancak daha az ölümcüldür. Ölüm oranı yüzde ikiden üçe kadardır. Tifo gibi, Rusya'da yaygındı; 1887'den 1911'e kadar yıllık ortalama vaka sayısı 31.720.53'e ulaştı. Morbidite birinci dünya savaşı sırasında arttı ve 1918'den 1922'ye yüksek ateş tifüs seyrini çok yakından takip etti...Vakalar birkaç yıl daha gelişmeye devam etti..Şimdi Sovyetler Birliği'nde hemen hemen var olmayan hastalıklar arasında yer alıyor . 

Veba bir zamanlar Rusya'nın en korkunç hastalıklarından biriydi; tarih, ülkeyi tahrip eden ve milyonlarca insan hayatını yok eden birçok salgını rapor ediyor. Batı Avrupa'da, on yedinci yüzyıldan beri neredeyse ortadan kayboldu, ancak çarlık Rusya vakaları neredeyse her yıl gelişti. 1905-1914 yılları arasında vebadan 3.500 ölüm bildirildi. 1918 ve 1922 arasında genel bir salgının patlak vermemesi oldukça şanslılıktı ; aksi takdirde Rus nüfusu büyük ölçüde yok edilmiş olabilirdi. 

Rusya'nın birkaç veba odakları vardı: biri Kuzey Kafkasya'da, diğeri Hazar Denizi'nin kuzeyindeki Kırgız bozkırlarında ve üçüncüsü Moğolistan'da. Yakın zamana kadar, her yıl birkaç veba vaka sı bildirildi ve fokal noktalar İrkutsk, Chita, Rostov ve Saratov daki özel veba enstitüleri dahil, bir dizi epidomoljik kurumlar tarafından dikkatle takip edildi. Bir vaka bildirildiğinde, tehdit altındaki bölgeye havacı-kadrolar aşıyla birlikte gönderildi. Bir salgının gelişmesini önlemeyi her zaman başardılar. Sovyet yetkilileri artık veba tehlikesinin tamamen ortadan kaldırıldığını söylüyor. 

Ancak vebadan çok daha ciddi olan kolera idi. Kolera, Rusya'da özellikle kötü bir sicile sahipti. 1823 ve 1922 arasındaki yüz yılın elli beşinde ortaya çıktı ve bu süre zarfında beş buçuk milyon insanın yakalandığı ve 2.2 milyonun hastalığa yenildiği tahmin ediliyor. 1915'te, cephede ve ülke içinde 30.000'den fazla kolera vakası oldu. Nisan 1918'de Astrakhan ve Saratov'da yeni bir salgın patlak verdi. Geleneksel olduğu gibi su yollarını takip etmedi, demiryolu hatlarını takip etti. Salgın 30 ili kapladıktan sonra, o yılın Temmuz veAğustos ayında doruğuna ulaştı. Salgın hafif karakterliydi ve kış aylarında azaldı. 1920'de Rostov odaklı başka bir salgın daha oldu. Bu salgın, alt Volga bölgesinde Temmuz 1921'de zirveye ulaştı. 

Epidemiyolojik önlemler çoğunlukla aşılama uygulamasından oluşuyordu. 1922'de Kızıl Ordu'nun tamamı da dahil olmak üzere on milyon kişi aşılandı. Su temini kaynakları ve kanalizasyon sistemleri o zaman mümkün olduğunca kontrol edildi ve temizlendi. 1923 ve 1926 yılları arasında birkaç izole vaka görüldü, ancak 1927'den sonra kolera tamamen kayboldu. 

Tifo ateşi ve dizanteri ile ilgili durum böyle değildir . Her iki hastalık da yetersiz su kaynakları ve gıda maddelerinin verimsiz kontrolü sonucunda Çar Rusyasın'da salgındı. 1914 öncesi ortalama tifo morbiditesi her 10.000 kişi için yaklaşık 25'di ve dizanteri oranı biraz daha yüksekti. İç Savaş sırasında sıhhi koşullar o kadar kötüleşti ki, her iki hastalıktan da hastalık oranı iki katına çıktı. Savaş öncesi koşullara 1922'de ulaşıldı ve o zamandan beri her iki hastalık vakasında yavaş bir azalma oldu. .... 1940 yılında RSFSR, Ukrayna ve Beyaz Rusyada her on sivilden biri aşılandı. 1941'e gelindiğinde, morbidite, Birinci Dünya Savaşı'ndan önce olan oranın beşte birinden daha azdı, ancak hastalık hala endişe kaynağıydı. Aynı şey, ülkenin özellikle güney ve doğu kesimlerinde, dizanteri için de geçerlidir. 

Çiçek hastalığı, aşılama yoluyla kontrol edilebilen önlenebilir bir hastalıktır. Çarlık Rusya'sının aşı lanmayı zorunlu kılan yasası yoktu, ancak Zemstvo yetkilileri nüfusu aşılamaya çalıştı ve düzenli aşı kampanyaları yürüttü …. Birinci Dünya Savaşı sırasında Zemstvo doktorları seferber edildi. Sonuç olarak aşılama ihmal edildi ve 1915'te çiçek hastalığı salgını patlak verdi. Ertesi yıl azaldı, 1919'da tekrar alevlendi ve 1920'de 150.000'den fazla vaka ile doruğa ulaştı. 1919 yılında aşılama zorunlu hale getirildi ve 1936 ya gelindiğinde 10 milyondan fazla kişi aşılandı ve her yıl yeniden aşı ediliyordu. ... 1939'a gelindiğinde hastalık tamamen aşılmıştı. RSFSC nin 1939 yasası ebeveynleri çocukların yaşamlarının ilk yılında aşılanmasını, dört ve beş, on ve onbir yaşlarında yeniden aşılanma sından sorumlu tutuyordu. On sekiz ila yirmi yaşları arasında tekrar aşılama gerekiyordu. 

Sıtma, Sovyetler Birliği'nde büyük bir epidemiyolojik sorundur. Rusya da her zaman üç büyük sıtma merkezi vardı; Türkistan, Kafkasya ve alt Volga bölgesi: Batum'da hastalıkla savaşmak için sadece bir istasyonun olduğu dönemde, Devrimden önce her yıl yaklaşık üç milyon vaka meydana geliyordu. Hastalığa karşı savaş özel inisiyatif ile kurulmuş ve özel araçlarla desteklenmişti. 

Birinci Dünya Savaşı'nın bir sonucu olarak sıtma, Rusya'nın her tarafına yayılmaya başladı. Enfekte olmuş bölgelerden gelen birlikler, hastalığı gittikleri her yere yanlarında taşıdılar ve yeni bulaşma odakları yarattılar. 1922 yılında İki milyondan fazla vaka ve 1923 yılında dört milyondan fazla vaka kayıt edildi. Salgının en yüksek olduğu dönemde, ülkeye abluka nedeniyle sekiz ila on bin kilogramdan fazla kinin mevcut değildi. Bu nedenle hastaları tedavi etmek neredeyse imkansızdı. 

Hastalıkla mücadele için sistematik bir kampanya düzenlendi. 1920 yılında Moskova'da araştırma, eğitim ve organizasyon merkezi olarak hizmet vermek üzere Tropikal Hastalıklar Merkez Enstitüsü kuruldu. O zamandan bu yana Kafkasya'da beş, Asya'da üç benzer enstitü kuruldu. 1923 yılında ilk All-Union Sıtma Konferansı düzenlendi; benzer toplantılar düzenli aralıklarla yapılıyordu. Sıtma istasyonları tüm tehdit altındaki bölgelerde inşa edildi; her biri laboratuvar, dispanser ve hastane ile donatılmıştı. Doktorlar özel yüksek lisans derslerinde sıtma çalışması için eğitildi. Tarım ve Ulaştırma Komiserleri işbirliği yapmaya davet edildi ve halk kampanyada aktif rol almak için seferber edildi . … 1936'da 32 milyon kişi muayene edildi ve 4 milyondan fazlası hastalık için tedavi edildi. Sıtma sivrisinekleri ile istila edilen 2.866.000 hektarın üzerinde su barakaları uçaklar tarafından püskürtülürken, 239.000 hektarda araziye püskürtme ve petrolizasyon uygulandı. Kollektif çiftçilere iki yüz bin ekran ve 20 milyon metre sivrisinek örgüsü dağıtıldı. 1936 yazında, 1.800 kalıcı sıtma istasyonu tarafından yürütülen mücadeleye 500 grup doktor ve kıdemli tıp öğrencisi katıldı. .. Kampanya döneminde 1.500 doktor ve köylerde görev yapan 2.500 feldsher (acil sağlık görevlisi) özel sıtmaya karşı eğitim aldı. Sadece 1936'da yüz yirmi milyon ruble harcandı. Sonuç olarak, sıtma vakalarının sayısı 1935'in altına, yüzde 30 a, ölüm sayısı yüzde 40a düştü. 1937 kampanyası için 130 milyon ruble tutarında devlet tahsisatı sağlandı . Buna ek olarak, 2.000'den fazla sıtma istasyonunu korumak için yerel bütçelerden 48 milyon ruble tahsis edildi ; Bataklıkların boşaltılması ve benzeri önleyici tedbirler için 35 milyon ruble tahsis edildi . * ** Pravda, 25 Nisan 1937. 

Bu programın devamı ile hastalığın görülme sıklığı yıldan yıla düşmeye devam etti. 1940 yılında, yirmi yedi milyon kişi hastalık için incelendiğinde, 1934'te kaydedilen vaka sayısının üçte birinden azı vardı. (Tüm vakaların kaydı zorunlu) Ancak sıtma, Kızıl Ordu için İkinci Dünya Savaşı sırasında güney tahliye bölgelerinde olduğu gibi , ve kuşkusuz bir süre daha dikkat çekmeye devam edecekti. İşgal altındaki bölgelerdeki neredeyse tüm sıtma karşıtı kurumlar ve bataklık yoketme yerleri Almanlar tarafından yok edildi ve restore edilmesi gerekiyordu. 

Sovyet sağlık otoriteleri, ciddi salgın hastalıkların ülkeyi tahrip ettiği büyük bir acil dönem içinde faaliyetlerini başlattı. Bir çeyrek yüzyıl gibi kısa bir dönemde, salgın hastalıkları bazı durumlarda tamamen ve diğer durumlarda önemli ölçüde azaltmak için, kurumların güçlü ağını oluşturdular. 1941'de bu özel ağ aşağıdaki kurumlardan oluşuyordu: 

Anti- salgın istasyonları 1,760 

Dezenfeksiyon istasyonları ve mobil kadrolar 2.288 

Bakteriyoloji laboratuvarları 1.406 

Sıtma istasyonları ve merkezleri 2.945 

Pasteur Enstitüleri 120 

Kızamık istasyonları 282 

Sovyet yetkilileri, çarlık hükümetinin halk sağlığını, tüm insanların sağlığını koruma kararsızlıkları nedeniyle başarısız olduğu bu salgına karşı programda başarılı oldular. 1941 yılında Alman işgali ile salgın hastalıkların tekrar gelişmesi koşullarının yaratıldığı, bu büyük, acil başka bir dönem başladı, ancak halk sağlık otoritelerinin mükemmel çalışmaları hem savaş ve hemde iç cephelerinde hastalığın yayılmasını önlemekle kalmadı, bu hastalıkların bazılarında düşüş eğilimini sürdürmeyi başardı. 

Sosyal hastalıklar öncelikle kötü sosyal ve ekonomik koşullardan kaynaklanan hastalıklardır. Bu hastalıklar sonuç olarak işçi sınıfını belirli bir ciddiyetle etkiler. Sovyet hükümeti sınıf ayrımını ortadan kaldırdı ve sömürüyü kaldırdı. Tüm nüfusun ekonomik ve eğitim standartlarını yükselterek sosyal hastalıkların nedenlerini ortadan kaldırmaya çalışmaktadır. Bu gerçekleştikten sonra, sosyal hastalıklar büyük ölçüde ortadan kalkacaktır. 

Sovyetler Birliği'ndeki en yaygın sosyal hastalıklardan ve hala en sık ölüm nedenlerinden biri tüberkülozdur. 1913-1915 yılları arasında tüm ülke için ölüm oranı ortalama her 10.000'de 40 idi. 

Halk Sağlığı Komiserliği 1918'de organize edilir edilmez, tüberküloza karşı sistematik bir mücadele başlattı. Halk Komiserliği'nin içinde kampanyanın sorumluluğunu yüklenmek için özel bir tüberküloz departmanı kurdu ve genel idare olarak hizmet vermek için bir Merkez Verem Enstitüsü oluşturdu. Enstitüde tüberkülozun patolojik anatomisi ve fizyolojisi, mikrobiyolojisi ve epidemiyolojisi üzerine araştırma yapmaya ayrılmış bir deney bölümü oluşturulduı. Akciğer tüberkülozu, kemik tüberkülozu ve çocukların tüberkülozu üzerine çalışmalar için klinik bölümler oluşturuldu. 1936 yılında, bu enstitü beş sanatoryumu kontrol etti; iki yetişkinler için , üç tane çocuklar için. 

.. Tüm tüberküloz enstitüleri hekimlere lisansüstü dersler vermekte ve yılda yaklaşık 500 uzman mezun etmektedir. 1936'da dispanserler ve sanatoryumlar, hepsi uzmanlık eğitimi almış yaklaşık 27.000 doktor çalıştırdı. 1941'de 3.100'den fazla sıra tüberküloz uzmanı vardı. 

Bir fabrikadaki işçiler sık sık hastalanıyor ve tüberkülozdan şüpheleniliyorsa, dispanser doktorlar bunları incelemeye geliyorlardı … Hastalığı erken teşhis etmek, açık vakaları kaldırmak ve tedavi etmek ve diğer tüm hastaları kalıcı olarak denetlemek için bütün çabalar sarf edildi. Dispanserlerin büyümesi (genel tıp merkezlerindeki tüberküloz bölümleri hariç) aşağıdaki rakamlarla gösterilmiştir: 

SSCB'deki Tüberküloz Dispanseri ve İstasyon Sayısı 

1914 de 43 

1929 da 498 

1938 de 803 

1939 da 925 

1940 da 977 

1941 de 1.048 

Dispanserler X-Ray cihazları ve laboratuvarları ile donatılmıştır ve genellikle kendi klinik tesislerine sahiptir. 

(..) 

Açık tüberküloz vakaları hastane özel servislerinde veya mümkünse sanatoryumda tedavi edilir. 1917'de Rusya tüberküloz vakaları için özel bir hastaneye sahip değildi, ancak bu tür kurumların tüm ağı geliştirildi ve hala büyüyor. Hastane yatak sayısı istatistikleri aşağıdaki gibidir: 

Yatak Sayısı 1937 1938 1939 1940 1941 

çocuklar için 1.628 3.271 4.053 4.147 4.500 

Toplam 13.236 17.828 21.324 24.946 28.000 

1941'de savaşın arifesinde, SSCB'de 898 tüberküloz sanatoryumu vardı ve toplam 72.800 yatak vardı. 

(..) 

II. Dünya Savaşı arifesinde, Sovyet tüberküloz sorunu oldukça kalıcı bir çözüm yolunda görünüyordu. Oldukça önceden, aslında, İstatistikler Devrimci günlerden bu yana büyük gelişmeler olduğunu açıklamaktadır. 1931 gibi erken yıllarda, büyük şehirlerde akciğer tüberkülozundan ölüm oranı yarıya indirilmişti . . 1926'dan 1937'ye kadar her tür tüberküloz vakası sayısı da yarıya indirildi. 1941'e kadar, tüm Sovyet için ölüm oranı, 1913 rakamının beşte ikisine veya her10.000 vaka başına 8'e düştü. Hastalık nedeniyle işten devamsızlık 1913'tekinin üçte biri idi. Hastalıktaki en büyük düşüş sanayi çalışanları arasında gözlendi. Sovyet cumhuriyetlerinde hastalık vakaların hem sayısal ve hemde ölüm oranındaki azalması anlamlı idi. 

Ancak savaş nedeniyle , tüberküloz Sovyetler Birliği'nin en ciddi sağlık sorunlarından biri olmaya devam ediyor. Alman istilası nedeniyle doğuya doğru batı bölgelerdeki kitlesel boşaltmalar buralarda ciddi kalabalıklaşmaya neden oldu. Bu sağlık için ciddi bir tehdit oluşturdu . Bir diğer ciddi sağlık problemi Almanların geçici olarak işgal ettikleri yerlerde, yerel nüfusa kasıtlı kötü muameleleri, kötü yaşam koşulları, açlık sorunu nedeniyle kendini gösterdi. Tüberküloz oranı yükselmeye başladı ve 1943'ün başlarında SSCB Halk Komiserleri Konseyi'nin acil önlemler alması gerekli bulundu . 

Konsey tarafından Ocak 1943'te çıkarılan bir kararnameye göre, Ekim 1944'e kadar tüberküloz vakaları için , şu tesisler hazırlanmıştı: 13.000 hastane yatağı, gündüz sanatoryumunda 4.500 yatak ve gece sanatoryumu, 35.000'den fazla anaokulları, kreşler ve açık hava veya orman okulları.ç. Ayrıca , genel hastanelerde ve diğer kurumlarda tüberküloz bölümleri açmak ve aşırı çalışan tüberküloz uzmanlarının hizmetlerinin diğer doktorların, özellikle de genel pratisyenlerin ve ülkenin 18.000 çocuk doktorlarının hizmetleriyle desteklemek gerekiyordu. Tamamlayıcı gıda rasyonları sağlandı. Bu ve diğer birçok gayretli önlemler sonucunda, hastalıktan ölüm oranı 1943 yılında düşmeye başladı. 

Çeviri 

Erdoğan A 

Nisan 2020