Çar Avrupa’yı ve Kara-Yüzler Hükümeti İngiltere’yi Ziyaret Ediyor

İlk kez Temmuz 11 (24), 1909, Proletary, No. 46’da yayınlandı.

Lenin Collected Works, Progress Publishers, 1973, Moskova, Cilt 15, ss. 461-466.

Stalin Arşivi çeviri birimi tarafından Türkçeleştirilmiştir. (Haziran 2006)

Rusya’nın uluslararası bir jandarma olarak ünü, yarım yüzyıl önce kesin olarak tescil edilmişti. Geçtiğimiz yüzyıl içinde bizim otokrasimizin Avrupa’daki çeşitli gerici davalara, gerektiğinde hatta komşu ülkelerdeki devrimci hareketleri doğrudan askeri güçle bastırma da dahil olmak üzere verdiği destek azımsanamaz. Yalnızca I. Nikolay’ın Macar seferini ve Polonya’nın tekrar tekrar bastırılmasını hatırlamak, 40’lardan bugüne değin uluslararası sosyalist proletaryanın liderlerinin, Çarlığı, Avrupalı işçilere ve Avrupalı demokratlara tüm uygar dünyada gericiliğin başlıca dayanağı olarak teşhir ettiğini anlamak için yeterlidir.

19. yüzyılın aşağı yukarı son üç on yılından başlayarak, Rusya’daki devrimci hareket bu durumu derece derece değiştirdi. Çarlık içerde devrimci hareket tarafından ne kadar çok sarsıldıysa, Avrupa’da özgürlüğün düşmanı olarak o kadar zayıfladı. Ancak bu aynı süreçte Avrupa’da başka bir gerici güç kesin bir biçim aldı- burjuva hükümetleri; proletaryanın ayaklanmalarına şahit olan bu hükümetler, emekle sermaye arasında bir ölüm-kalım mücadelesinin kaçınılmazlığını kavradılar ve tahta çıkacak her maceracı ya da haydudu hoş karşılayacak hale geldiler. Ve yüzyılın başında Japon Savaşı ve 1905 Devrimi Çarlığa büyük bir darbe indirdiğinde, uluslar arası burjuvazi yardımına koştu, onu milyarlarla borç vererek destekledi ve devrimci yangını kontrol altına alıp Rusya’da “düzeni” yeniden tesis etmek için elinden geleni ardına koymadı. Bir büyük hizmet bir diğerini hak eder. Çarlık, demokrasiye karşı savaşlarında Avrupalı karşı-devrimci burjuva hükümetlerine bir kereden fazla yardımcı oldu. Şimdi proletaryayla ilişkisinde karşı-devrimci hale gelen Avrupa burjuvazisi, Çarlığa devrime karşı kavgasında yardım ediyor.

Müttefikler zaferlerini kutluyorlar. Kanlı Nikolay oradaki monarklara ve Fransız Cumhuriyeti’nin başkanına saygılarını sunmak üzere Avrupa’ya gidiyor. Monarklar ve Cumhurbaşkanı da Kara-Yüz’ler karşı devriminin liderini ağırlamak için heyecanla hazırlanıyorlar. Ancak bu soylu Kara-Yüzler şövalyeleri ve burjuva gericiliği, düşmanları, yok edildiği için değil, ama güçleri bölünmüş durumda bulunduğu için, proletarya bütün ülkelerde eş zamanlı olarak olgunlaşmamış olduğu için muzaffer olabildiler. Zaferi işçi sınıfının birleşmiş düşmanları, nihai sonucu belirleyecek muharebenin ertelenmesi, proleterleri sayıca arttıran, dayanışmalarını büyüten, onları mücadele içinde çelikleştiren, birleşmiş düşmana karşı eylemleri içinde eğiten kaynağın -belki isteyeceğimizden daha yavaş ama kati suretle- yaygınlaşması ve derinleştirmesi pahasına kazanabildiler. Bu kaynak kapitalizmdir, o ki Romanovların sabık pederşahi “ata mirası”nı uykusundan uyandırmıştır ve şimdi de Asya devletlerini biri diğerinin ardından uyandırmaktadır.

Müttefikler zaferlerini kutluyorlar. Ama Kanlı Nikolay’la Avrupalı hükümetlerin burjuva liderlerinin her kutlamalarına, yankı gibi, devrimci işçi yığınlarının sesi eşlik etmektedir. “Devrimi ezdik”, diye haykırıyor Nikolay ve Wilhelm, Edward ve Fallières, süngülerden oluşan bir çatının altında ya da savaş gemilerinin oluşturduğu uzun bir sıranın önünde birbirlerinin ellerini sıkıyorlar. “Topunuzu birden alaşağı edeceğiz” diye yanıt veriyor tüm ülkelerin sınıf bilinçli proletaryasının ağzından devrim bir yankı gibi.

Kanlı Nikolay Rusya’dan ayrılıyor. Kara-Yüzler Duma’sının bir Sosyal-Demokrat üyesinin, Rusya’nın tüm sınıf bilinçli işçilerinin cumhuriyetçi inançlarını seslendiren sözleri de peşinden kovalıyor onu ve ona monarşinin kaçınılmaz yıkılışını hatırlatıyor. Nikolay İşveç’e varıyor. Onuruna kraliyet sarayında kutlama yapılıyor. Askerler ve ajanlar kendisini selamlıyor. İsveçli işçilerin lideri Sosyal-demokrat Branting’in, ülkesinin bu katilin ziyaretiyle küçük düşürülmesini protesto eden konuşmasıyla karşılaşıyor. Nikolay İngiltere’ye, Fransa’ya, İtalya’ya gidiyor. Krallar ve saraylılar, bakanlar ve polis memurları onu şereflendirmek üzere hazırlık yapmış. Emek de onu karşılamaya hazırlanıyor – İngiltere’de bir mitingle, Fransa’da halkın öfkesini ortaya koyduğu bir gösteriyle, İtalya’da onun varışıyla daha da koyulaşan bir genel grevle. Bütün ülkelerin parlamentolarının sosyalist üyeleri – İngiltere’de Thorne, Fransa’da Jaurès, İtalya’da Morgan – hepsi derhal Uluslararası Sosyalist Büro’nun çağrısına karşılık verdiler ve işçi sınıfının Pogromcu Nikolay’ın, Cellat Nikolay’ın, şimdi İran halkını ezmekle ve Fransa’yı Rus agents provocatuers‘üyle [ajan provokatörleriyle-ç.n.] dolduran Nikolay karşısında duydukları nefret ve iğrenmeyi tüm dünyaya ilan ettiler.

Bütün ülkelerin “saygın” burjuva basını bir öfke hezeyanına kapılmış durumdadır, sosyalistlerin bu eylemleri için hangi sözü kullanacaklarını bilemiyorlar, bu konuşmaları yüzünden sosyalistleri yasa dışına sürüklemek için bakanları ve başkanları nasıl destekleyeceklerini şaşırmış durumdalar. Ancak bu hezeyanları nafiledir. Proletaryanın parlamentolardaki temsilcilerinin ağızları tıkanamaz; hakiki anayasal ülkelerde mitingler durdurulamaz; ya kendisinin ya da başkalarının hayalkırıklığı yüzünden, Rus Çarının Londra’da, Paris’te ya da Roma’da halk içine çıkmaya cesaret edemediği gerçeği gizlenemiyor.

Uluslararası gericiliğin liderlerinin büyük kutlaması, Rusya ve İran devrimlerinin bastırması kutlamaları, tüm Avrupa ülkelerinin sosyalist proletaryasının yekvücut ve cesur protestosuyla dağıtılmıştır.

Ve sosyalistlerin St. Petersburg’tan Paris’e, Stockholm’den Roma’ya kadar bu protestosunun, Çarçı otokrasiye karşı devrim ve onun ilkeleri adına bu protestonun arka planında, bizim Rus liberallerimizin Çarcılığa aşağılık köleliği daha da göze batar hale geldi. Kara-Yüzler Duma’sının ılımlı Sağcılardan Anayasal-Demokratlara kadar çeşitli gruplardan bir çok üyesi, Duma Başkanı başlarında olduğu halde İngiltere’yi ziyaret ettiler. Duma’da çoğunluğu, onun aşırı Sağ ve aşırı Solu dışarıda bırakan gerçek Merkezini teşkil ediyor olmaları olgusuyla böbürleniyorlar. “Anayasal” bir Rusya’nın temsilcileri pozunu takınıyor, “yenilenmiş” düzene ve “halka bir Duma bahşeden” sevgili monarka şükran türküleri söylüyorlar. Krylov’un fablındaki şişinen kurbağa misali [1], iddialarına göre, Rusya’da “anayasayı” ortadan kaldırmayı amaçlayan Kara-Yüzler gericiliğini yenilgiye uğratan kişiler olarak kendi kendilerini pohpohluyorlar. Lord Mayor tarafından verilen bir davette, Bay Milyukov, “Anayasal-Demokratik” (dalga geçmeyin!) Parti’nin başkanı, konuşmasında şu görüşlere yer verdi: “Rusya’da bütçeyi denetleyen bir yasama meclisi oldukça, Rus muhalefeti Majestelerinin Muhalefeti olarak kalacaktır ve Majestelerine karşı muhalefet olmayacaktır.” (St. Petersburg Haber Ajansının eski takvimle 19 Haziran’daki telegramı). 21 Haziran tarihli, Oktobrist Parti’nin borazanı Golos Moskvy’nin “Avrupa ve Yenilenmiş Rusya” gibi Khlestakovvari [2] bir başlığı olan başmakalesinde Kadet’lerin liderinin bu açıklamaları, kendisinin “ılımlı tarzda anayasal” konuşmasının “Kadet Partisi’nin politikasında artık muhalefet olsun diye muhalefet yaratmaktan vazgeçeceği bir dönüm noktasının ifadesi” olarak ateşli biçimde alkışa boğuluyor.

Polis paçavrası Rossiya (23 Haziran) da bir başmakalesini Milyukov’un konuşmasına ayırıyor, Majestelerinin Muhalefetiyle ilgili “meşhur” cümleyi alıntılıyor ve diyor ki: “Bay Milyukov İngiltere’de Rus muhalefeti adına bazı sorumluluklar üstlendi. Şayet sözünde durursa, ülkesine, geçmişteki çizmeyi aşan işlerinin hiç de küçük olmayan bir kısmını unutturacak iyi bir hizmet vermiş olacak.” Hizmetleriniz karşılığını buluyor Kadet Parti’li beyefendi. Genel olarak Vekhi ve özel olarak da Struve, Kara-Yüzler fanatiklerinin “Lord Bishop”u olan, Volhynia’lı Antonius’un övgülerine mazhar oluyordu; partinizin lideri Milyukov ise, yiyici bir polis gazetesinin paçavrası tarafından övülüyor. Hizmetleriniz karşılığını buluyor!

Bize ise yalnızca, okuyucuya, bunların Duma’daki cafcaflı “zaferleri”nin bencilce-nahif ve objektif olarak-nahif kimselerin başını döndürdüğü 1906’dan bu yana bizim Kadet’leri asıl niyetleri bakımından Oktobristler olarak teşhir ettiğimizi hatırlatmak kalıyor.

Okuyucuya ayrıca, şimdi Üçüncü Duma’da Çarcılığın çok kuşku uyandırıcı biçimde sahneye konan bu oyununun amacının, tarafımızca yirmi aydan daha fazla bir zaman önce, Proletary‘nin 19. ve 20. sayılarında (Kasım 1907) Üçüncü Duma seçimlerinin sonuçlarını gözden geçirirken açığa vurulmuş olduğunu da hatırlatmalıyız. Orada söylediğimiz ve RSDİP’nin Ekim 1907’deki Tüm-Rusya Konferansı’nın sonuç bildirgesinde de söylendiği gibi, Üçüncü Duma’da ancak iki çoğunluk mümkündür: Bunlardan birisi Kara-Yüzler vekilleri ve Oktobristler’den, diğeri ise Kadet’ler ve Oktobrist’lerden oluşabilir – ve her ikisi de karşı-devrimcidir. “Duma’daki böyle bir durum”, diye saptıyordu o dönemde St.Petersburg Sosyal-Demokratları tarafından kabul edilen karar (Proletary, No. 19’da yayınlandı) ve RSDİP’nin Üçüncü Tüm-Rusya Konferansı sonuç bildirgesi, “hem hükümet hem de Kadet’ler tarafından oynanan ikili siyasal oyun için fazlasıyla lehte bir durumdur.” [3]

Durumun bu analizinin şimdi bütün olarak doğrulanmış olması, o dönemde Sosyal-Demokratlar adına Kadet’lere “desteklerini” tekrar ve tekrar ilan etmeye hazır olanların ufkunun sınırlılığını göstermiştir.

Kadet’ler Oktobrist’lerle, kendi ilkelerinin düşmanları olarak değil, rakipleri olarak mücadele ederler. Seçmenin iradesi “kazanmalı” – biz kendimizi “halkın özgürlüğünün” tarafı olarak ilan ediyoruz. Bizim “saygınlığımız” kanıtlanmalıdır – Maklakov’ları Üçüncü Duma’ya doğru iteriz, Milyukov aracılığıyla Avrupa’ya “Majestelerinin Muhalefeti” olduğumuzu duyururuz. Ve bu, Stolypin’in, Kara-Yüzler çarcılığının bu sadık uşağının ihtiyaç duyduğu her şeydir. İzin verin Çarcı Kara-Yüzler çetesi ülkeyi yönetsin, izin verin gerçekten önemli tüm siyasal konularda onlar ve yalnızca onlar karar versin. Ancak, bizi Avrupa’da “temsil etmesi” için, borç sağlamamızı kolaylaştırmaları için, Kara-Yüzlerin aşırılıklarını “düzeltmeleri” için, ahmakları Devlet Konseyi tarafından sonradan geri alınacak “reformlarla” aldatabilmek için oynayacağımız tiyatroda “bizim”, Oktobrist Kadet çoğunluğa ihtiyacımız var.

Majesteleri kendi Muhalefetini tanır. Kadet muhalefeti de kendi Stolypin’lerini ve kendi Nikolay’larını tanır. Avrupalı parlamentarist ikiyüzlülüğünün ve sahtekarlığının basit tekniği hem liberallerimize hem de bakanlarımıza kolayca sirayet etmektedir. Her iki grup da Avrupalı burjuva gericileri tarafından kullanılan metotların hızlı öğrenen öğrencileridirler.

Tüm dünyanın sosyalist proletaryasıyla büyüyen bir birlik içindeki Rusya’nın proletaryası her ikisine karşı kesintisiz savaş ilan etmektedir.

[1] Krylov’un “Kurbağa ve Öküz” fablına gönderme.

[2] Khlestakov – Gogol’ün Genel Müfettiş oyununda, sınır tanımaz kendini beğenmiş ve yalancıyı kişileştiren karakter.

[3] Bu basımın 13. cilt, 138. ve 144. sayfalarına bakınız. -Ed.