AVUSTURYA VE RUSYA - Marks
Reşit Paşanın Rus ultimatissimum’unu reddettiğine dair notasını taşıyan ulak geçen ayın 24’ünde St. Petersburg’a vardı, ondan üç gün sonra, Prens Gorçakov’a, Prut nehrini geçmesi ve prenslikleri işgal etmesi buyrultusunu taşıyan bir haberci yola çıkarıldı.
Avusturya hükümeti, hiç kuşkusuz, Avrupa’da genel bir savaşın gerisinde pusuya yatmış bir devrim tehlikesine karşı uyarmak üzere, Kont Gyulai’yi, olağanüstü bir görevle çara göndermiş bulunuyor. Rus hükümetinin şimdiki olay için vereceği yanıtı, aynı devletin 1829’daki benzer bir girişimin verdiği yanıttan çıkarabiliriz. O zamanki yanıt şöyleydi:
“Bundan yararlanarak, Avusturya hükümeti, kendi görüşüne ve elindeki bilgilere göre, birden fazla ülkede egemen olan galeyanın yarattığı tehlikeleri olduğu kadar, devrimci eğilimlerin son zamanlarda gösterdiği gelişmeyi de tek tek ortaya koymuş bulunuyor. Bu kaygılar, imparator Francis’in, Nikola’ya mektubunda daha da özel bir biçimde ortaya konmuştur. Avusturya’nın bize gösterdiği tehlikeleri yok saymaktan çok uzağız. Ne var ki, dış etkilerle Babıâlinin direnci bir inatçılığa dönüştüğü ve bu inatçılık, bizim arzu ve umudumuzun ötesinde, bunalımın sona ermesini geciktirdiği ve hatta yeni fedakarlıklarda bulunma çabalarımızı bir kat daha artırmamızı gerektirdiği için, Rusya’nın bütün dikkatini, ilk ağızda ve her zamankinden çok yurttaşlarının gönencini ve gücünü etkileyecek hususlara çevirdiği görülecektir; o andan itibaren de, Rusya’nın, Avrupa’nın geri kalan kesiminde devrimci ruhun patlamasına karşı kullanabileceği olanaklar, zorunlu olarak kullanılamaz duruma gelecektir. Öyleyse barışa varılmasında, ancak imparatora şan getirecek ve onun imparatorluğuna üstünlük sağlayacak bir barışa varılmasında, hiçbir devletin çıkarı, Avusturya’nın çıkarı kadar olmamak gerekir, imzalayacağımız barış antlaşması, sözünü ettiğimiz nitelikte olmazsa, siyasal anlayışlar ve Rusya’nın etkisi öldürücü bir darbe yiyebilir, Rusya’nın gücünün taşıdığı saygınlık yok olabilir ve gelecekteki olaylarda, dost ve müttefik devletlere karşı göstermesi istenebilecek olan manevî destek, güvenilmez ve etkisiz hale gelebilir.” (Kont Nesselrod’dan bay de Tatişçev’e, St. Petersburg, 12 Şubat 1829 tarihli gizli yazı.58)
Geçen cumartesi günkü The Press, İngiltere’nin ve daha çok Lord Aberdeen’in tutumundan hayal kırıklığına uğrayan çarın, Baron Brunnow’a, bundan böyle bu “sayın” ihtiyarla temas etmemek ve resmî ilişkilerini, dışişleri bakanıyla temasın dışına çıkarmamak buyruğunu verdiğini yazıyor.
Avusturya bankokrasisinin organı olan Viyana Lloyd,59 Rusya’-nın saldırganlık siyasetinin cesaretini kırmak amacıyla, Avusturya’nın, İngiltere ve Fransa yanında yer almasını kararlı bir biçimde destekliyor.
New-York Daily Tribune
n° 3824, 10 Temmuz 1853
