Marksizm'in Bir Karikatürü ve Emperyalist Ekonomizm
1- GELİŞEN EMPERYALİST EKONOMİZM EĞİLİMİ
"Sosyal-demokrasi, saygınlığını kendi eliyle zedelemedikçe, kimse onun saygınlığını zedeleyemez." Marksizmin bellibaşlı herhangi bir teorik ya da pratik önermesi zafer kazandığı zaman ya da günün gündemine girdiğinde ve düpedüz, kararlı karşıtlarının yanısıra, deva bulmaz bir tutumla marksizmi saygınlığından yoksun bırakan, küçük düşüren, onu bir karikatüre dönüştüren dostlarının saldırısına uğradığı zaman, akla hep, sözünü ettiğimiz bu düstur gelmelidir ve gelir. Rus sosyal-demokrasisinin tarihinde buna birçok kez tanık olunmuştur. Doksanların başında, devrimci harekette marksizmin zafer kazanması üzerine, ekonomizm ya da "grevcilik" şeklinde marksizmin bir karikatürü ortaya çıkmıştır. İskracılar,[20] uzun yıllar boyu ekonomizmle savaşmak zorunda kaldıkları için, proletarya teorisinin ve siyasetinin temel ilkelerini, ne küçük-burjuva narodizmine, ne de burjuva liberalizmine karşı yüce tutma gücüne sahip olamamışlardır. Rus devriminin temel savaşlarının verildiği dönemde, başka nedenlerin yanısıra, 1905 güzünde, çarlık dumasının boykot edilmesi[21]sloganının doğru olarak uygulanmasından ötürü, yığınsal işçi hareketi içinde 1905'te bolşevizm zafer kazandığı zaman da aynı şey olmuştur. Aleksinski ve başkaları, Üçüncü Dumaya[22]girmeye gürültülü bir biçimde karşı çıktıklarında, 1908-1910 arasında bolşevizm, marksizmin bir başka karikatürüyle yüzyüze gelmek —ve onu savaşarak yenmek— zorunda kalmıştır.
Bugün de durum aynıdır. Şimdiki savaşın emperyalist bir savaş sayılması ve kapitalizmin emperyalist çağıyla bu savaş arasındaki yakın ilişkinin vurgulanmasına yalnızca kararlı muhalifler değil, ama aynı zamanda "emperyalizm" sözcüğüne pek rağbet eden kararsız dostlar da karşı duruyor. Bu sözcüğü ezberleyen o dostlar, işçilere, deva bulmaz ölçüde karmakarışık teoriler öneriyorlar, eski ekonomizmin birçok eski hatasını yeniden canlandırıyorlar. Kapitalizm zafer kazanmiştır — öyleyse siyasal sorunlarla tatlı canımızı sıkmanın hiç gereği yoktur. 1894-1901 arasında, eski ekonomistler, Rusya'da siyasal savaşımı yadsıma hatasına düşerek, böyle düşünüyorlardı. Bugünkü emperyalist ekonomistler ise, emperyalizm zafer kazanmıştır — öyleyse siyasal demokrasinin sorunlarıyla tatlı canımızı sıkıntıya sokmanın hiç bir gereği yoktur, diye düşünüyorlar.
Kievski'nin, yukarda[23]yayınlanan yazısı da, bu duyguların bir aynası olduğu, marksizmin o tür bir karikatürü olduğu, 1915 başlarından bu yana partimizin bazı yurtdışı örgütü çevrelerinde dikkati çeken yalpalamaları bir bütünlüğe kavuşturmak gibi bir çabanın ilk girişimi olduğu için, üzerinde durmaya değer.
Eğer emperyalist ekonomizm, sosyalizmin bugünkü büyük bunalımı içinde, sosyal-şovenizme kesinlikle karşı duran ve devrimci entemasyonalizmden yana çıkan marksistler arasında yayılma olanağını bulursa, bu, bizim temsil ettiğimiz eğilime ve partimize ağır bir darbe olur. Çünkü emperyalist ekonomizm partimizin saygınlığını içerden, kendi saflarından yıkar, partiyi karikatürleştirilmiş bir marksizmin aracı haline getirir. İşte bu nedenle, her ne kadar "ilginç olmayacaksa" da, ayrıca her ne kadar, düşünceli ve dikkatli okurların 1914 ve 1915 yıllarındaki [marksist -ç.] yazınımızdan çoktan öğrenip anladıkları temel doğruları usanç verecek kadar sık açıklamak zorunda kalacaksak da, Kievski'nin sayısız hatalarından hiç değilse en önemlilerini ayrıntılı olarak tartışmak gerekiyor.
Bu yeni emperyalist ekonomizmin asıl "özü"ne daha en baştan okurların dikkatini çekmek için söze, Kievski'nin çalışmalarının "ana" noktasıyla başlayacağız.
