SAVAŞ - Marks

Londra, Salı, 1 Kasım 1853

Viyana’dan Londra ve Paris’e çekilen telgraflarda, 1 Kasım tarihine kadar çarpışmalar başlamamışsa, düşmanca girişimlerde bulunulmasının durdurulmasına ilişkin, dört devletin ricası üzerine, Babıâlinin bir buyrultu yayınladığı bildirilirken, İzakçı’nın,119topa tutulduğu haberi henüz Londra’ya ulaşmamıştı. İzakçı’da karşılıklı top ateşi açılması, savaş başlamıştır şeklinde görülecek mi, görülemeyecek mi? Şimdi Senet Borsasını ve basını karıştıran soru bu. Bana sorarsanız, mütarekenin süresi bugün bittiğine göre, bu soru pek önem taşımıyor. 

Türk ordusunun Vidin ve Macin’de, yani Bulgaristan’ın kuzeybatı ve kuzey-doğu sınırlarında Tuna’yı geçtiği söylentileri dolaşıyor. Bu söylentilere ilişkin haberin doğruluğu, epey su götürür. Paris’te yayınlanan Presse’in bugünkü sayısına göre, 15 ya da 16 Ekim tarihinde Seraskerlikte120 yapılan bir askerî kurul toplantısında, Prens Gorçakovun, prenslikleri boşaltmayı reddettiği haberi resmen alınır alınmaz, askerî girişimlerin Asya’da iki noktada, biri Karadeniz’de Poti kalesine karşı, ikincisi Gürcistan sınırında başlatılması kararlaştırılmıştır. Aynı gazete, İstanbul’a yeni atanan Fransa Elçisi General Barraguay d’Hilliers’in, bir kısım topçu ve génie[104] subaylarının eşliğinde yola çıktığını haber veriyor. Barraguay kötü bir general, iyi bir entrikacı olarak bilinir. Size ünlü [sayfa 170] Rue de Poitiers kulübündeki121 yolsuzluklarını anımsatırım. 

Rusların Avrupa’ya karşı savaşında karşılıklı olarak ilk top ateşi açılırken, sanayi bölgelerinde sermayenin emeğe karşı yürüttüğü savaşta da ilk kan döküldü. [...] 

İkiyüzlü, süslü-püslü konuşan, şaşı gözlü Manchester’li dalavereciler, Edinburgh’da, çarla, barıştan yana konuşurken,122 Manches-ter’de kendi ülkelerinin yurttaşlarıyla çarpıştılar. Bir yandan Rusya ile Avrupa arasında hakemlik öğüdü verirken, bir yandan kendi yurttaşlarından gelen, hakeme başvurulması dileklerini, onları küçümseyici bir edayla reddediyorlardı. Prestonlu işçiler, düzenledikleri bir açık hava toplantısında, “halen askıda bulunan anlaşmazlığı dostça bir çözüme bağlamak üzere, fabrika işçileriyle sanayiciler arasında bir toplantı düzenlemesi için, fabrika işçileri temsilciler kurulunun belediye başkanına başvurması”na karar verdiler. Ama efendiler hakem istemiyor. Amaçları, dileklerini zorla kabul ettirmek. Avrupa’da mücadelenin sürüp gittiği şu sırada, bu Rus propagandacılar, orduda azaltma yapılması için feryat ederken, bir yandan da içsavaş ordusunu, Lancashire ve Yorkshire polis gücünü artırıyorlar, işçilere, The People’s Paper ile birlikte şunu söyleyebiliriz: 

Eğer Lancashire’deki fabrikaları kapatırlarsa, Yorkshire’e tem-silciler yollayın ve West Riding’deki fabrikalar kapatılırsa, Notting-ham’la Derby’ye, Birmingham’la Leicester’e, Bristol’la Norwich’e, Glasgow’la Kiddeminster’e, Edinburgh’la Ipswich’e başvurun. Baş-vurularınızı daha genişletin, daha ilerletin ve her kentte, her iş kolunda, kendi sınıfınızı biraraya getirin, işverenler tüm kendi düzenlerini size karşı bir safta birleştirirlerse, siz de tüm kendi sınıfınızı onların karşısında bir safta birleştirin. Geniş bir sınıf mücadelesine girişiceklerse, bırakın girişsinler, bu müthiş denemeyi gözlüyoruz.123 [...] 

Avrupa kıtasının mısır ihracını yasaklaması ya da yasaklama tehdidi üzerine, zahire tüccarları, ellerindeki zahireyi İngiltere’de depolamayı uygun gördüler. Bu zahire, ancak İngiltere’deki fiyatlar, Avrupa’dakinden daha yüksek bir düzeye çıktıktan sonra piyasaya çıkarılacak. Bunun yanısıra, 1847’nin tersine, Rus-Türk savaşı nedeniyle tahıl açığının 2.438.139 quarter,[105] un açığının ise 43.727 cwt.[106] miktarına ulaşması olası görülüyor. 30 Kasım tarihinden sonra Mısır’dan ihracat da yasaklanacak. Tahıl yasalarını yürürlükten kaldırmadan önce, iyi hasat mevsimlerinde biriktirilmiş yabancı tahıl stokları gerek görülen mevsimlerde İngiltere’nin emrindeyken, şimdi bu yıl ülke, başka ulusların alışılagelen yıllık tahıl fazlasını gözlemek durumunda bulunuyor.

The Weekly Times,124 durumu, kendi görüş açısından, şöyle özetliyor:

“Bir quarter ekmek bir şilin – yarım yüzyıldan bu yana yılın bu mevsiminde, hava olmadık biçimde kötü – çalışan sınıflar grev çılgınlığı içinde – aramızda bir kez daha Asya kolerası kol geziyor ve savaş iptilasına tutulmuş bulunuyoruz, İngiltere’nin karşı karşıya bulunduğu uğursuzlukların dörtbaşı mamur olması için gereksindiğimiz tek şey, savaş, vergiler ve açlıktır.” 

New-York Daily Tribune KARL MARX 

n° 3925, 15 Kasım 1853