“New York Entelektüelleri” ve yeni-muhafazakarlığın yaratılması
Denis Boneau
1945'ten itibaren, Amerikan ve İngiliz propaganda servisleri ağırlıklı olarak troçkist çevrelerden entelektüelleri "komünizmle yarışabilecek bir ideoloji imal etmek" üzere kendi saflarına devşirdiler. New York entelektüelleri olarak adlandırılan grup, başlarında Sidney Hook, Kültürel Soğuk Savaş'ın ileri cephe ajanlarına dönüşerek, CIA'in planladığı görevleri tutkulu biçimde ve başarıyla yerine getirdiler. Bu akımın başlıca teorisyenleri olan James Burnham ve Irving Kristol gibi isimler, günümüz Amerikan şahinlerinin yenimuhafazakar retoriklerinin yaratıcıları olmuştur.
1945 yılında Sovyet stratejistleri Doğu Avrupa’da Halk Demokrasileri’nin dünya tarafından tanınmasını istediler. Bu amaçla gizli servislere dayanarak uluslar arası bir barış kampanyası başlattılar. Hedefleri anglo-sakson ittifakıyla silahlı bir çatışmaya girmeksizin “savunma sahası”nın kontrolünü ellerinde tutmaktı. İngiltere’de ise hükümetler, özellikle Clemet Attlee hükümeti, 1942-1945 arasında Moskovayla kurulan ittifakı haklılaştıran savaş dönemi propagandasını terk etmeyi planlıyordu. Bu çerçeve içinde Şubat 1948’de, Attlee Dış İşleri Ofisi’nin bünyesinde, Enformasyon Araştırma Departmanı’nı (IRD)[2] kurdu. Bu kuruluş, örtülü fonlarla beslenen ve komünistleri karalamak için sahte enformasyon üretmekle görevlendirilmiş gerçek bir “soğuk savaş bakanlığı”ydı…
İngiliz ve Amerikan gizli servisleri ayrıca, “Marksizm-Leninizm’le yarışabilecek, evrensel ve saygın bir öğreti” imal etmeye çalışıyorlardı. Bu amaçla, Sidney Hook, James Burnham, Irwing Kristol, Daniel Bell gibi isimlerden oluşan New Yok entelektüelleri denilen gruptan etkili bir kültürel savaşçılar topluluğu oluşturulacaktı.
İlk “belden aşağı vuruşlar”
New York entelektüellerinin komünist çevrelere sızmaları gerekmiyordu, zaten bu çevrelerin içindeydiler ve kendilerini troçkist militanlar olarak tanımlıyorlardı. CIA, Marksist felsefeci Sidney Hook gibi insanları kazanarak amerikan radikal sol hareketiyle ilgili işine yarayan bilgileri toplayabildi ve Moskova’nın desteklediği uluslar arası toplantıları sabote edebildi.
Mart 1949’da New York’ta Waldorf Astoria otelinde “dünya barışı için bilimsel ve kültürel konferans” düzenlenecekti. Bu toplantıya komünist partili militanlar katılıyordu ve toplantı Kominform tarafından gizli olarak destekleniyordu. Ancak otel tamamen CIA kontrolündeydi, hatta otelin ikinci katı bir CIA karargahına dönüştürülmüştü. Tövbe etmiş eski-komünist rolünü oynayan Sidney Hook, birkaç gazeteciyle buluşarak onlara “Stalincilere karşı” “kendi” stratejisini açıklamaya koyulmuştu; Waldorf otelinin mektup sistemine sızacak ve sahte bildirileri içeri yayacaktı. Sidney Hook’un “Truva atı pozisyonundan” yararlanan CIA konferansın katılımcılarının politik bağlarını açık olarak ilan etmeye kadar varan bir medya
zehirlemesi kampanyası başlattı, bu bakımdan senatör McCarthy’nin “cadı avı” kampanyasına öncülük etti. Hook büyük bir şevk ve azimle ajitatörler, muhbirler ve manipülatörlerden oluşan ekibini toplayarak bildiriler dağıttı ve çalışma gruplarının tüm düzenini bozdu… Eş zamanlı olarak otelin dışında onlarca aşırı sağ militan “Kominform tecavüzünü” protesto eden pankartlarla gösteri düzenliyordu. Operasyon tam bir başarı oldu, konferans fiyaskoya dönüştü. “Waldorf darbesi”nden gerekli dersleri çıkaran CIA ve İngiliz IRD’si Moskova’ya karşı gizli savaşta troçkistlere rol verilmesini sistematik hale getirmeye girişti, böylece bu yöntem SSCB’ye karşı “psikolojik savaşın” bir değişmezi haline geldi.[3]
Sidney Hook, New York entelektüelleri şebekesinin şefi
Brooklyn’in fakir bir mahallesinde doğan Sidney Hook, 1923 yılında Kolombiya üniversitesine kaydoldu, orada John Dewey’le karşılaştı, ilk görüşleri onun etkisinde oluştu. Doktorasını yaptıktan sonra Guggenheim vakfının bursu sayesinde Almanya’da okuyabildi ve Moskova’yı ziyaret edebildi. O dönemin birçok entelektüeli gibi Stalin’e ve Sovyet rejimine hayran kaldı. ABD’ye döndüğünde, New York Üniversitesi’nin felsefe bölümünde kariyerine başladı. 1972’de kendisini komünizmden yeni-muhafazakarlığa getiren bir entelektüel dönüşümün sonucunda Stanford üniversitesine geçinceye kadar buradaki görevini sürdürdü. Birinci dünya savaşından sonra bir komünist militanla evlendi ve Komünist Partiye yakın olan bir profesörler sendikasına üye oldu. Lenin’in kitaplarının çevrilmesi çalışmasına katıldı ve ilgi çeken bir kitap yayınladı: Karl Marks’ın Anlaşılmasına Doğru. Tipik bir sol entelektüel olarak, anarşist işçiler Sacco ve Vanzetti’nin idamlarına karşı düzenlenen gösterilere katıldı.
30’ların başında Hook komünistlerden ayrıldı ve 1938 yılında kurulan Amerikan İşci Partisi içinde birleşmiş olan troçkistlerin klanına katıldı. Stalin tarafından uzaklaştırılan Troçki’nin masumiyetini kanıtlamayı amaçlayan “Moskova duruşmalarının gerçek yüzü hakkında soruşturma komisyonu”nu örgütledi.
1938 yılından itibaren devrimci idealle bağını kesin olarak kopardı. 1939’da Kültürel Özgürlük Komitesi’in kurdu, bu antistalinci örgütlenme savaştan sonra kurulan Kültürel Özgürlük Kongresi’nin[4] temellerinden biri olmuştur. CIA hesabına eski arkadaşlarını izlemeye başlamasıyla bir kopuş boyutlarını aşarak ihanet boyutuna ulaşan bu dönüşüm, kendisi için büyük bir politik ve mali fırsata dönüştü…
Bu ihbarcılık mantığı içinde Hook Wisconsin senatörü McCarthy’nin girişimini açıkça destekledi, “Aykırılığa Evet! Komploya Hayır!” ve “Kültürel katılığın tehlikeleri” diye iki makale yayınlandı, bunlarda McCarthy’yi eleştiriyor görüntüsü altında komünistlere yakın olan bürokratları, entelektüelleri ve politikacıları izleme ve ihbar etme faaliyetlerini teşvik eden görüşleri ileri sürüyordu. Hook daima McCarthy’yi desteklemediğini iddia etti, oysa doğal müttefiki felsefeci Hannah Arendt Hook’un bu iddiasını yalanlamıştır. “Aykırılığa Evet! Komploya Hayır!”da “gerçekçi liberallerin” ideolojik konumlarını ele aldı ve “takip etme suçu” kavramını ortaya attı. Buradan Devletin liberal rejim görüntüsünü koruyarak “cadı avına” devam etmesi gerektiği sonucuna vardı. Bunun için yönetim, komünist memurları kriminalize etmek yerine, şüpheli olanları istifa etmeye zorlamalıydı. Eğitimciler sözkonusu olduğunda komünist bir profesörün “gerçek bir mesleki sahtekarlık içinde olacağını” ileri sürdü.[5]
Sonradan Hook “cadı avı” uygulamalarını bir politik hata olarak değerlendirdi, ama bu kampanyanın faşist mantığı yüzünden değil, McCarthy fazla boşboğaz olduğu ve Sovyetler’in şiddetiyle Amerika’nınkini aynı kefeye koyduğu için. “Kültürel katılığın tehlikeleri” makalesinde kendisi komünistleri avlamak için daha gizli yöntemler önermişti: örneğin belli bir göreve atananlara bağlılık anketleri uygulanması gibi.
Hiç şüphe yok ki Sidney Hook gizli eylemi tercih ediyordu. Kültürel Özgürlük Kongresi gibi birçok Kültürel Soğuk Savaş operasyonlarıyla olan bağları onun “demokrasiyi”, ABD tarafından yönetilen NATO blokunun bir cephesi şeklinde anladığını göstermiştir. 1972 yılında New York’u terk etti ve ölümüne kadar Hoover Enstitüsü’nün[6] baş teorisyeni olarak çalıştı.
Gizli diplomasi çevreleriyle yatıp kalkarak yöneticilerin dikkate aldığı bir muhafazakar ideolog haline geldi. 1985 yılında Ronal Reagan’dan -Frank Sinatra ve Jimmy Stewart’la aynı gün- Amerikanın en önemli sivil nişanı olan, Özgürlük Madalya’sını aldı. 1989 yılında öldü, Bush içten başsağlığı dileklerini Hook’un eşine iletti: “Bütün hayatı boyunca özgürlüğün cesur bir savunucusu oldu… Her ne kadar hayatta mutlak hiçbir şeyin olmadığını söylerdiyse de ironi onun kendi yaşamının aksini kanıtlamasını istedi, keza hayatta mutlak olan bir şey varsa o da Sidney Hook’un daima “entelektüel dürüstlük ve gerçek” adına savaşmış olduğudur.”
Troçkistler devşiriliyor
Sidney Hook’un “ihanetinin” sayesinde Waldrof kampanyasını başarılı olması troçkist kanadın bir fraksiyonunun bütün olarak devşirilmesi hareketinin başlangıç noktası oldu. CIA ve IRD daha geniş bir kampanya için dönek Marksistlerin işbirliğine daha çok güvenmeye başladı. Bu kampanyanın amacı IRD’nin ilk şefi olan Ralph Murray’ın ifadesiyle “komünizmle yarışacak bir ideoloji imal etmek”ti. Kültür Özgürlüğü Kongresi de bu operasyonun başlıca tanıtım aracı olacaktı.
CIA ve IRD’nin taktiği ilk adım olarak troçkist militanları “döndürmek” ve sadakatlerini garantilemek biçiminde oluşuyordu. Bunun için tamamen batmak üzere olan bazı radikal dergileri “kurtarmak” amacıyla bunlara gizli ödeneklerden para sağlandı. Böylelikle örneğin New York entelektüellerinin ocağı, önce Ortodoks komünist sonradan ise Troçkist olan Partisan Review[7] birçok hibe aldı. 1952 yılında Time-Life dergileri imparatorluğunun şefi Henry Luce, Daniel Bell’e Partisan Review’in yok olmaması için 10.000 dolara varan yardım yaptı. Aynı sene, Partisan Review, konusu şöyle özetlenen bir konferans organize etti: “Amerika günümüzde batı uygarlığının başlıca koruyucusu haline gelmiştir.” 1953’den başlayarak New York entelektüellerinin Kültür Özgürlüğü Kongresinde hakim hale gelmesiyle Partisan Review Kültür Özgülüğü için Amerikan Kongresinin “festival ödeneği” adı altında Farfield vakfı tarafından CIA fonlarıyla beslenen bir sübvansiyon daha aldı. Aynı yöntemle Sol Levitas’ın New Leader dergisi de finansör Thomas Braden’in müdahalesiyle “kurtarıldı”… yine CIA’in parasıyla. CIA’in radikal soldan bazı grupların hizmetini nasıl sağladığı böylece anlaşılır hale geliyor.
Partisan Review’in “kurtarılışına” ek olarak CIA, İngiliz gizli servisleriyle işbirliği halinde bir antikomünist dergi çıkarmaya yöneldi. Bu amaçla Kültür Özgürlüğü İçin Amerikan Komitesi icra kurulu başkanı Irving Kristol’u görevlendirdi. Kristol 1936’da City College’e girecek ve burada müstakbel soğuk savaş yoldaşları Daniel Bell ve Melvin Lasky’yle tanışacaktı. Kristol troçkist antistalinci kimliğiyle Enquiry dergisinde çalıştı. Savaştan sonra, ABD gizli servislerinin safına kazanılmış olarak New York’a Yahudi dergisi Commentary’yi yönetmeye gönderildi. Doğrudan Farfield (CIA) kredileriyle desteklenmiş olarak Josselson’un yönetiminde Encounter dergisini çıkarttı. Stephen Spender’le birlikte çıkaracağı “magazine X” ise Amerikan yeni-muhafakar ideolojisinin baş silahı olacaktı.
Kültür Özgürlüğü Kongresinde Komünizmle Savaş
New York entelektüelleri ve diğer dönek komünistler CIA tarafından Kültür Özgürlüğü Kongresi’ni düzenlemek için görevlendirilmiş olan Josselson’la ilişkiye geçtiler. Amaç Arthur Koestler’in ifadesiyle Batı Avrupa’da Moskovaya karşı bir “psikolojik savaş” cephesi yaratmaktı.
Arthur Koestler 1905 yılında Budapeşte’de doğdu. Uzun yıllar aktif bir komünist militandı. 1932 yılında Sovyetler Birliğini ziyaret etti. Enternasyonal kitaplarından birini finanse etti. Siyasi polise Rus kız arkadaşını ihbar ettikten sonra Moskova’yı terk etti ve Paris’e gitti. Savaş sırasında tutuklandı ve politik tutuklu olarak sürgüne gönderildi. Savaş bitti, Koestler Sıfır ve Sonsuz’u yazdı, hayatını ele aldı ve Stalinizm’i suçladı. James Burnham aracılığıyla New York entelektüelleriyle tanışması gizli kültürel operasyonların kararlaştırıldığı çevrelere katılabilmesini sağladı. CIA uzmanlarıyla uzun görüşmelerden sonra gizli servisin doğrudan emriyle bir ortak kitap çalışmasının yönetimini üstlendi. Karanlıkların Tanrısı (Andre Gide, Stephen Sender…) adını alacak olan kitap Sovyet rejiminin yoğun bir suçlanmasıydı. Arthur Koestler, Kültür Özgürlüğü Kongresi’nin örgütlenme kurulunda görevlendirildi.
Koestler, Kültürel Özgürlük Kongresi’nin 1950’de arkadaşı Melvin Lasky tarafından düzenlenen Berlin toplantısından (Kongress für Kulturelle freiheit) sonra Özgür İnsanların Manifestosu’nu yazdı. Ona göre, “özgürlük saldırı altındaydı.”
Koestler’in CIA hizmetine kazanılmasında başrolü oynayan ise James Burnham’dır. Koestler’in hamisi James Burnham 190 yılında Chicago’da doğdu. New York üniversitesinde profesörken birçok radikal yayına destek veriyordu ve Sosyalist İşçi Partisi’nin kuruluşuna katılmıştı. Birkaç sene sonra troçkistler arasındaki bölünmeyi örgütledi.[8] 1941’de Kültür Özgürlüğü Kongresi’nin gelecekteki manifestosu olacak olan The Managerial Revolution (Yönetici Devrimi) kitabını yayınladı, kitap 1947 yılında Ere des organisateurs (Düzenleyiciler Çağı) olarak Fransızca’ya çevrildi. Burnham’ın dönüşü özellikle ilginçtir. Birkaç yıl içinde “perde arkası” şebekelerinin[9] şefi Franck Wisner ve yardımcısı Carmel Offie’yle karşılaştıktan sonra, “komünist barbarlığa” karşı tek savunma duvarı olarak gördüğü ABD’nin ateşli bir savunucusu haline gelmiştir.
“Şu anda Sibirya ve Kafkasya’da konuşlandırılmış ve Paris, Londra ve Roma’ya yönlendirilmiş olan bombalara karşıyım… ama Los Alamos’da konuşlandırılan bombaları destekliyorum… bunlar beş yıldır Batı Avrupa özgürlüklerinin koruyucusu –hem de tek koruyucusu- durumundadır” diye görüş belirtmişti. Perde arkası şebekesinin işlevinin ne olduğunu gayet iyi bildiği halde Burnham, Raymond Aron’un bu troçkizmden sağ muhafazakârlığa geçen yakın dostu, Kültürel Özgürlük Kongresi’nin entelektüelleriyle CIA arasındaki başlıca aracı rolünü oynadı. 1950 yılında Melvin Lasky Marshall Planı fonlarından elde edilen paraları alırken neler döndüğünün pekala farkındaydılar. Burnham, Kültür Özgürlüğü Kongesi sayesinde The Managerial Revolution (Yönetici Devrimi) kitabını tüm Batı Avrupa’da dağıtabiliyordu.
“Komünizmle yarışacak bir ideoloji”
Raymond Aron, Fransa’ya New York entelektüellerinin tezlerinin aktarılması işinde baş rolü oynadı.[10] 1947’de Calmann-Lévy yayınevinden The Managerial Revolution kitabını yayınlamak için yardım istedi. Aynı anda Burnham ABD’de yeni kitabı olan Struggle For the World’ün (Dünya İçin Savaş) tanıtımı için çalışıyordu. Yönetici Devrimi profesör Georges Gurvitch tarafından yerinde olarak bir “teknokrasi”nin bir kutsallaştırılması olarak tanımlandı.
Sınıf mücadelesi terimleriyle yapılan analizi gözden düşürmeye çalışan Burnham yöneticilerin dünya ekonomisinin yeni efendileri olduğunu ilan etti. Ona göre Sovyetler birliği, sosyalizmi gerçekleştirmekten uzak “teknisyenler”den oluşan yeni bir sınıf (bürokratik diktatörlük) tarafından yönetilen bir rejimdi. Batı Avrupa’da ve ABD’de yöneticiler parlamenterlerin ve geleneksel patronların zararına olarak iktidarı ele geçirmişti. Bu anlamda yönetici devrimi hem kapitalizmin hem de komünizmin yenilgisi anlamına geliyordu. Burnham’ın başlıca hedefi dünya çapında komünist bir toplumun iktidara gelişini öngören Marksist-leninist analiz ve bunun temeli olan tarihsel diyalektik. Aslında “kapitalizm yerini sosyalizme bırakmayacaktı”; belli bir dereceye kadar devletleştirilen üretim araçları, teknik yeterlilikleri sayesinde günümüz devletini yönetebilecek tek sınıf olan yöneticiler sınıfının elinde toplanacaktır.
Léon Blum, James Burnham’ın tezlerinin anti-marksist boyutunu çok iyi kavradı. Savaştan sonra, Washington’un müttefiki haline gelen bu eski halk cephesi adamı The Menagerial Revolution’un Fransızca çevirisine önsöz yazma önerisini hiç sıkılmadan kabul edecekti: “Eğer bu öneriyi getirenlerin dostluğundan emin olmasan, bir kötü niyetten kuşkulanabilirdim… şayet sosyalist okuyucunun zihninde bu kitap kadar büyük ve beklenmedik bir şok yaratacak başka bir eser yoktur.”[11] Raymond Aron gibi bir sponsorla ve önsözünü de Léon Blum yazınca, Yönetici Devrimi kitabının ciddi bir başarı yakalamasına şaşırmamak gerekir.
Sidney Hook’un yakın dostu onunla birlikte “cadı avını” destekleyen Daniel Bell de 1960 yılında İdeolojilerin Sonu kitabını yayınladı, bu kitap Commentary, Partisan Review, New Leader dergilerine yazdığı makalelerini ve Kültür Özgürlüğü Kongresindeki konuşmalarını bir araya getiriyordu. Kitabın Fransızca çevirisine, bütün hayatı boyunca sosyal bilimlerin amerikanlaştırılmış bir kavranışını dayatmak için Emile Durkheim ve Pierre Bourdieu gibi isimlerin temsil ettiği Fransız sosyolojisinin teorilerine karşı savaşmış olan Raymond Boudon önsöz yazdı.
İdeolojilerin Sonu isminden de anlaşıldığı gibi, New York entelektüellerinin en sevdikleri konuyu ele alıyordu, komünizmin bir ideal olarak ortadan kalkmasını. Daniel Bell, kitabının geniş olarak dağıtımını sağlayan Kültür Özgürlüğü Kongresinin aktif bir üyesi olarak yeni ideolojilerin mücadelesinin doğuşunu da ilan ediyordu: “İdeolojilerin Sonu’nda marksizmin bir ideoloji olarak çözülüşü teşhisi koyulmaktadır ancak bütün ideolojilerin sona ereceğini söylenmemektedir. Orada daha çok entelektüellerin ideolojilere daima ilgi gösterdiklerini ve yeni toplumsal hareketlerin yeni ideolojiler doğurmaya devam edeceğini söylüyorum, bu ister panarabizm olsun, isterse bir deri rengi veya ulusal kimlikle ilgili olsun.”[12]
Antikomünizmden Yenimuhafazakarlığa
Birçok çevreye sızma operasyonuna katılan New York entelektüelleri gerçek ideolojik konumlarını ancak sonraları, kitlesel olarak köşe başları zaten dönek Marksistler tarafından tutulmuş olan yenimuhafazakar harekete katıldıklarında ortaya koydular. Irving Kristol 1947’den 52’ye kadar Commentary dergisini yönetti. Yenimuhafazakarlığın bir başka önde gelen ismi Norman Porodhetz Kültürel Özgürlük Kongresinin yarı resmi yayın organın 1960’dan 1995’e kadar başındaydı. Fransa’da Raymond Aron 1978 senesinde Commentaire (Commentary dergisinin Fransızca muadili) dergisini yarattı.[13] Irwing Kristol’un oğlu ise aşını yenimuhafakar Weekly Standard dergisini yönetmektedir.
Yaygın iddianın aksine Amerikan sağına troçkist bir sızma sözkonusu değildir, tam tersine troçkist unsurların önce “Stalinizm”e karşı nesnel bir işbirliği, daha sonraları ise bunların entelektüel kapasitelerini liberal maskeli emperyalizmin hizmetine kazanılması söz konusudur. Burnham ve Shatchman, 1940 yılında Sosyalist İşçi Partisi’ni ve 4. Enternasyonal’i terk ederek kendi hizip partilerini kurdular. Max Shatchman kısa süre sonra Demokrat Parti’ye entrizm (sızma) politikası izlemeye başladı. Askeri-endüstriyel sermayenin çıkarlarını ateşli savunusundan dolayı “senatör Boeing” lakabını alan Demokrat şahin Henry Scoop Jackson’a katıldı. Partisini Demokrat Partinin içinde ABDli Sosyal Demokratlar (SD/USA) adı altında bir eğilim olarak yeniden örgütledi. 70’li yıllarda senatör Jackson kendi etrafına parlak yardımcılardan bir çevre oluşturdu: Paul Wolfowitz, Doug Feith, Richard Perle, Eliot Abrams bunların içindeydi.[14] Radikal sol söylemini daima koruyan Max Shatchman, SD/USA’i CIA’in radikal solu gözden düşürmekte uzmanlaşan bir organı ve antikomünist sendikal örgütlenme AFL-CIO’nun başlıca danışma merci haline getirdi.[15] SD/USA’in politik bürosunda Jeanne Kirkpatrick gibi Reagan döneminin ikonlarından birisine dahi rastlayabiliyoruz. Tam bir türler karmaşası içinde, aşırı sağcı teorisyen Paul Wolfowitz radikal solun kongrelerine konuşmacı olarak katılıyordu. SD/USA’in başkanlığına getirilen Carl Gershamn, bugün National Endowment for Democracy’nin[16] icra kurulu başkanıdır. Başlıca istasyonları Commentary dergisi ve Özgür Dünya Komitesi olan bu partinin üyeleri Ronald Reagan seçilir seçilmez manipülasyon çalışmaları dolayısıyla sözcüğün geniş anlamında ödüllendirilmişlerdir.
New Yok entelektüelleri komünist solun bir eleştirisini geliştirmekle kalmadılar, son ürünü yenimuhafazarlık olan aşırı sağ fikirlere “sol” bir kıyafet giydirme sanatını da onlar yarattılar. Böylelikledir ki, baba-oğul Kristollar ve onların dostları güvenle George W. Bush’u bile bir “idealist” olarak sunabiliyorlar ve onun dünyayı “demokratikleştirmeye” çabaladığını ileri sürebiliyorlar.
26 Ekim 2004
(Voltairenet.org)
[1] Irwing Brown, Türkiye’de, Amerikan sendikacılığının getirilmesi ve Türk-İş’in kuruluşuna öncülük etmesi faaliyetleriyle tanınmaktadır. Bkz. Amerikan Sendikacılığı ve Türkiye, AFL-CIO’nun Türkiye Temsilcisi Irwing Brown’la Söyleşi, Dr. Kenan Öztürk (Stalin Arşivi’nin notu)
[2] IRD hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. Ernie Trory, Soğuk Savaşın Kökenleri. (Stalin Arşivi’nin notu)
[3] Frances Stonor Saunders, Qui mène la danse ? La CIA et la Guerre froide culturelle, (Parayı Veren Düdüğü Çalar, CIA’in Kültürel Soğuk Savaşı, adıyla Türkçe yayınlandı) Denoël, 2003.
[4] « Quand la CIA finançait les intellectuels européens », (CIA Avrupalı entelektüelleri finanse ederken) Denis Boneau, Voltaire, 27 Kasım 2003.
[5] Bernard Genton, Une passion anticommuniste, Sidney Hook (1902-1989), (Sidney Hook, Antikomünist Tutku) IEP Strasbourg.
[6] « La Hoover Institution, archives réservées aux Républicains », (Hoover Enstitüsü, Cumhuriyetçilere özel arşivler) Voltaire, 26 octobre 2004.
[7] Terry Cooney, The rise of the New York Intellectuals, Partisan review and its circle, (New York Entelektüelleri, Partisan Review ve Çevresinin Yükselişi) University of Wisconsion press.
[8] James Burnham’ın istifa mektubu Marxists.org sitesinde bulunabilir. http://www.marxists.org/francais/trotsky/livres/defmarx/dmc3.htm
[9] « Stay-behind : les réseaux d’ingérence américains » (Perde arkası: Amerikan nüfuzu şebekeleri) Thierry Meyssan, Voltaire, 20 Ağustos 2001.
[10] « Raymond Aron, avocat de l’atlantisme », (Raymond Aron, Atlantikçiliğin savunucusu) Denis Boneau, Voltaire, 21 Ekim 2004.
[11] James Burnham, L’Ère des organisateurs, (Düzenleyiciler Çağı), Calmann-Lévy, 1947.
[12] Daniel Bell, La Fin des idéologies, (İdeolojilerin Sonu) Presses universitaires de France, 1997, s. 212.
[13] « La face cachée de la Fondation Saint-Simon », (Saint-Simon vakfının gizli yüzü), Denis Boneau, Voltaire, 10 Şubat.
[14] « Les racines historiques du néoconservatisme : une attaque diffamatoire contre le trotsksime », (Yenimuhafazakarlığın tarihsel kökenleri: troçkizme karşı karalama saldırısı) World socialist web site, 23 Mayıs 2003.
[15] « AFL-CIO ou AFL-CIA ? », (AFL-CIO mı AFL-CIA mi?), Paul Labarique, Voltaire, 2 Haziran 2004
[16] « La nébuleuse de l’ingérence démocratique » (Demokratik nüfuzun sisli örgütü) Thierry Meyssan, Voltaire, 22 janvier 2004
1945'ten itibaren, Amerikan ve İngiliz propaganda servisleri ağırlıklı olarak troçkist çevrelerden entelektüelleri "komünizmle yarışabilecek bir ideoloji imal etmek" üzere kendi saflarına devşirdiler. New York entelektüelleri olarak adlandırılan grup, başlarında Sidney Hook, Kültürel Soğuk Savaş'ın ileri cephe ajanlarına dönüşerek, CIA'in planladığı görevleri tutkulu biçimde ve başarıyla yerine getirdiler. Bu akımın başlıca teorisyenleri olan James Burnham ve Irving Kristol gibi isimler, günümüz Amerikan şahinlerinin yenimuhafazakar retoriklerinin yaratıcıları olmuştur.
1945 yılında Sovyet stratejistleri Doğu Avrupa’da Halk Demokrasileri’nin dünya tarafından tanınmasını istediler. Bu amaçla gizli servislere dayanarak uluslar arası bir barış kampanyası başlattılar. Hedefleri anglo-sakson ittifakıyla silahlı bir çatışmaya girmeksizin “savunma sahası”nın kontrolünü ellerinde tutmaktı. İngiltere’de ise hükümetler, özellikle Clemet Attlee hükümeti, 1942-1945 arasında Moskovayla kurulan ittifakı haklılaştıran savaş dönemi propagandasını terk etmeyi planlıyordu. Bu çerçeve içinde Şubat 1948’de, Attlee Dış İşleri Ofisi’nin bünyesinde, Enformasyon Araştırma Departmanı’nı (IRD)[2] kurdu. Bu kuruluş, örtülü fonlarla beslenen ve komünistleri karalamak için sahte enformasyon üretmekle görevlendirilmiş gerçek bir “soğuk savaş bakanlığı”ydı…
İngiliz ve Amerikan gizli servisleri ayrıca, “Marksizm-Leninizm’le yarışabilecek, evrensel ve saygın bir öğreti” imal etmeye çalışıyorlardı. Bu amaçla, Sidney Hook, James Burnham, Irwing Kristol, Daniel Bell gibi isimlerden oluşan New Yok entelektüelleri denilen gruptan etkili bir kültürel savaşçılar topluluğu oluşturulacaktı.
İlk “belden aşağı vuruşlar”
New York entelektüellerinin komünist çevrelere sızmaları gerekmiyordu, zaten bu çevrelerin içindeydiler ve kendilerini troçkist militanlar olarak tanımlıyorlardı. CIA, Marksist felsefeci Sidney Hook gibi insanları kazanarak amerikan radikal sol hareketiyle ilgili işine yarayan bilgileri toplayabildi ve Moskova’nın desteklediği uluslar arası toplantıları sabote edebildi.
Mart 1949’da New York’ta Waldorf Astoria otelinde “dünya barışı için bilimsel ve kültürel konferans” düzenlenecekti. Bu toplantıya komünist partili militanlar katılıyordu ve toplantı Kominform tarafından gizli olarak destekleniyordu. Ancak otel tamamen CIA kontrolündeydi, hatta otelin ikinci katı bir CIA karargahına dönüştürülmüştü. Tövbe etmiş eski-komünist rolünü oynayan Sidney Hook, birkaç gazeteciyle buluşarak onlara “Stalincilere karşı” “kendi” stratejisini açıklamaya koyulmuştu; Waldorf otelinin mektup sistemine sızacak ve sahte bildirileri içeri yayacaktı. Sidney Hook’un “Truva atı pozisyonundan” yararlanan CIA konferansın katılımcılarının politik bağlarını açık olarak ilan etmeye kadar varan bir medya
zehirlemesi kampanyası başlattı, bu bakımdan senatör McCarthy’nin “cadı avı” kampanyasına öncülük etti. Hook büyük bir şevk ve azimle ajitatörler, muhbirler ve manipülatörlerden oluşan ekibini toplayarak bildiriler dağıttı ve çalışma gruplarının tüm düzenini bozdu… Eş zamanlı olarak otelin dışında onlarca aşırı sağ militan “Kominform tecavüzünü” protesto eden pankartlarla gösteri düzenliyordu. Operasyon tam bir başarı oldu, konferans fiyaskoya dönüştü. “Waldorf darbesi”nden gerekli dersleri çıkaran CIA ve İngiliz IRD’si Moskova’ya karşı gizli savaşta troçkistlere rol verilmesini sistematik hale getirmeye girişti, böylece bu yöntem SSCB’ye karşı “psikolojik savaşın” bir değişmezi haline geldi.[3]
Sidney Hook, New York entelektüelleri şebekesinin şefi
Brooklyn’in fakir bir mahallesinde doğan Sidney Hook, 1923 yılında Kolombiya üniversitesine kaydoldu, orada John Dewey’le karşılaştı, ilk görüşleri onun etkisinde oluştu. Doktorasını yaptıktan sonra Guggenheim vakfının bursu sayesinde Almanya’da okuyabildi ve Moskova’yı ziyaret edebildi. O dönemin birçok entelektüeli gibi Stalin’e ve Sovyet rejimine hayran kaldı. ABD’ye döndüğünde, New York Üniversitesi’nin felsefe bölümünde kariyerine başladı. 1972’de kendisini komünizmden yeni-muhafazakarlığa getiren bir entelektüel dönüşümün sonucunda Stanford üniversitesine geçinceye kadar buradaki görevini sürdürdü. Birinci dünya savaşından sonra bir komünist militanla evlendi ve Komünist Partiye yakın olan bir profesörler sendikasına üye oldu. Lenin’in kitaplarının çevrilmesi çalışmasına katıldı ve ilgi çeken bir kitap yayınladı: Karl Marks’ın Anlaşılmasına Doğru. Tipik bir sol entelektüel olarak, anarşist işçiler Sacco ve Vanzetti’nin idamlarına karşı düzenlenen gösterilere katıldı.
30’ların başında Hook komünistlerden ayrıldı ve 1938 yılında kurulan Amerikan İşci Partisi içinde birleşmiş olan troçkistlerin klanına katıldı. Stalin tarafından uzaklaştırılan Troçki’nin masumiyetini kanıtlamayı amaçlayan “Moskova duruşmalarının gerçek yüzü hakkında soruşturma komisyonu”nu örgütledi.
1938 yılından itibaren devrimci idealle bağını kesin olarak kopardı. 1939’da Kültürel Özgürlük Komitesi’in kurdu, bu antistalinci örgütlenme savaştan sonra kurulan Kültürel Özgürlük Kongresi’nin[4] temellerinden biri olmuştur. CIA hesabına eski arkadaşlarını izlemeye başlamasıyla bir kopuş boyutlarını aşarak ihanet boyutuna ulaşan bu dönüşüm, kendisi için büyük bir politik ve mali fırsata dönüştü…
Bu ihbarcılık mantığı içinde Hook Wisconsin senatörü McCarthy’nin girişimini açıkça destekledi, “Aykırılığa Evet! Komploya Hayır!” ve “Kültürel katılığın tehlikeleri” diye iki makale yayınlandı, bunlarda McCarthy’yi eleştiriyor görüntüsü altında komünistlere yakın olan bürokratları, entelektüelleri ve politikacıları izleme ve ihbar etme faaliyetlerini teşvik eden görüşleri ileri sürüyordu. Hook daima McCarthy’yi desteklemediğini iddia etti, oysa doğal müttefiki felsefeci Hannah Arendt Hook’un bu iddiasını yalanlamıştır. “Aykırılığa Evet! Komploya Hayır!”da “gerçekçi liberallerin” ideolojik konumlarını ele aldı ve “takip etme suçu” kavramını ortaya attı. Buradan Devletin liberal rejim görüntüsünü koruyarak “cadı avına” devam etmesi gerektiği sonucuna vardı. Bunun için yönetim, komünist memurları kriminalize etmek yerine, şüpheli olanları istifa etmeye zorlamalıydı. Eğitimciler sözkonusu olduğunda komünist bir profesörün “gerçek bir mesleki sahtekarlık içinde olacağını” ileri sürdü.[5]
Sonradan Hook “cadı avı” uygulamalarını bir politik hata olarak değerlendirdi, ama bu kampanyanın faşist mantığı yüzünden değil, McCarthy fazla boşboğaz olduğu ve Sovyetler’in şiddetiyle Amerika’nınkini aynı kefeye koyduğu için. “Kültürel katılığın tehlikeleri” makalesinde kendisi komünistleri avlamak için daha gizli yöntemler önermişti: örneğin belli bir göreve atananlara bağlılık anketleri uygulanması gibi.
Hiç şüphe yok ki Sidney Hook gizli eylemi tercih ediyordu. Kültürel Özgürlük Kongresi gibi birçok Kültürel Soğuk Savaş operasyonlarıyla olan bağları onun “demokrasiyi”, ABD tarafından yönetilen NATO blokunun bir cephesi şeklinde anladığını göstermiştir. 1972 yılında New York’u terk etti ve ölümüne kadar Hoover Enstitüsü’nün[6] baş teorisyeni olarak çalıştı.
Gizli diplomasi çevreleriyle yatıp kalkarak yöneticilerin dikkate aldığı bir muhafazakar ideolog haline geldi. 1985 yılında Ronal Reagan’dan -Frank Sinatra ve Jimmy Stewart’la aynı gün- Amerikanın en önemli sivil nişanı olan, Özgürlük Madalya’sını aldı. 1989 yılında öldü, Bush içten başsağlığı dileklerini Hook’un eşine iletti: “Bütün hayatı boyunca özgürlüğün cesur bir savunucusu oldu… Her ne kadar hayatta mutlak hiçbir şeyin olmadığını söylerdiyse de ironi onun kendi yaşamının aksini kanıtlamasını istedi, keza hayatta mutlak olan bir şey varsa o da Sidney Hook’un daima “entelektüel dürüstlük ve gerçek” adına savaşmış olduğudur.”
Troçkistler devşiriliyor
Sidney Hook’un “ihanetinin” sayesinde Waldrof kampanyasını başarılı olması troçkist kanadın bir fraksiyonunun bütün olarak devşirilmesi hareketinin başlangıç noktası oldu. CIA ve IRD daha geniş bir kampanya için dönek Marksistlerin işbirliğine daha çok güvenmeye başladı. Bu kampanyanın amacı IRD’nin ilk şefi olan Ralph Murray’ın ifadesiyle “komünizmle yarışacak bir ideoloji imal etmek”ti. Kültür Özgürlüğü Kongresi de bu operasyonun başlıca tanıtım aracı olacaktı.
CIA ve IRD’nin taktiği ilk adım olarak troçkist militanları “döndürmek” ve sadakatlerini garantilemek biçiminde oluşuyordu. Bunun için tamamen batmak üzere olan bazı radikal dergileri “kurtarmak” amacıyla bunlara gizli ödeneklerden para sağlandı. Böylelikle örneğin New York entelektüellerinin ocağı, önce Ortodoks komünist sonradan ise Troçkist olan Partisan Review[7] birçok hibe aldı. 1952 yılında Time-Life dergileri imparatorluğunun şefi Henry Luce, Daniel Bell’e Partisan Review’in yok olmaması için 10.000 dolara varan yardım yaptı. Aynı sene, Partisan Review, konusu şöyle özetlenen bir konferans organize etti: “Amerika günümüzde batı uygarlığının başlıca koruyucusu haline gelmiştir.” 1953’den başlayarak New York entelektüellerinin Kültür Özgürlüğü Kongresinde hakim hale gelmesiyle Partisan Review Kültür Özgülüğü için Amerikan Kongresinin “festival ödeneği” adı altında Farfield vakfı tarafından CIA fonlarıyla beslenen bir sübvansiyon daha aldı. Aynı yöntemle Sol Levitas’ın New Leader dergisi de finansör Thomas Braden’in müdahalesiyle “kurtarıldı”… yine CIA’in parasıyla. CIA’in radikal soldan bazı grupların hizmetini nasıl sağladığı böylece anlaşılır hale geliyor.
Partisan Review’in “kurtarılışına” ek olarak CIA, İngiliz gizli servisleriyle işbirliği halinde bir antikomünist dergi çıkarmaya yöneldi. Bu amaçla Kültür Özgürlüğü İçin Amerikan Komitesi icra kurulu başkanı Irving Kristol’u görevlendirdi. Kristol 1936’da City College’e girecek ve burada müstakbel soğuk savaş yoldaşları Daniel Bell ve Melvin Lasky’yle tanışacaktı. Kristol troçkist antistalinci kimliğiyle Enquiry dergisinde çalıştı. Savaştan sonra, ABD gizli servislerinin safına kazanılmış olarak New York’a Yahudi dergisi Commentary’yi yönetmeye gönderildi. Doğrudan Farfield (CIA) kredileriyle desteklenmiş olarak Josselson’un yönetiminde Encounter dergisini çıkarttı. Stephen Spender’le birlikte çıkaracağı “magazine X” ise Amerikan yeni-muhafakar ideolojisinin baş silahı olacaktı.
Kültür Özgürlüğü Kongresinde Komünizmle Savaş
New York entelektüelleri ve diğer dönek komünistler CIA tarafından Kültür Özgürlüğü Kongresi’ni düzenlemek için görevlendirilmiş olan Josselson’la ilişkiye geçtiler. Amaç Arthur Koestler’in ifadesiyle Batı Avrupa’da Moskovaya karşı bir “psikolojik savaş” cephesi yaratmaktı.
Arthur Koestler 1905 yılında Budapeşte’de doğdu. Uzun yıllar aktif bir komünist militandı. 1932 yılında Sovyetler Birliğini ziyaret etti. Enternasyonal kitaplarından birini finanse etti. Siyasi polise Rus kız arkadaşını ihbar ettikten sonra Moskova’yı terk etti ve Paris’e gitti. Savaş sırasında tutuklandı ve politik tutuklu olarak sürgüne gönderildi. Savaş bitti, Koestler Sıfır ve Sonsuz’u yazdı, hayatını ele aldı ve Stalinizm’i suçladı. James Burnham aracılığıyla New York entelektüelleriyle tanışması gizli kültürel operasyonların kararlaştırıldığı çevrelere katılabilmesini sağladı. CIA uzmanlarıyla uzun görüşmelerden sonra gizli servisin doğrudan emriyle bir ortak kitap çalışmasının yönetimini üstlendi. Karanlıkların Tanrısı (Andre Gide, Stephen Sender…) adını alacak olan kitap Sovyet rejiminin yoğun bir suçlanmasıydı. Arthur Koestler, Kültür Özgürlüğü Kongresi’nin örgütlenme kurulunda görevlendirildi.
Koestler, Kültürel Özgürlük Kongresi’nin 1950’de arkadaşı Melvin Lasky tarafından düzenlenen Berlin toplantısından (Kongress für Kulturelle freiheit) sonra Özgür İnsanların Manifestosu’nu yazdı. Ona göre, “özgürlük saldırı altındaydı.”
Koestler’in CIA hizmetine kazanılmasında başrolü oynayan ise James Burnham’dır. Koestler’in hamisi James Burnham 190 yılında Chicago’da doğdu. New York üniversitesinde profesörken birçok radikal yayına destek veriyordu ve Sosyalist İşçi Partisi’nin kuruluşuna katılmıştı. Birkaç sene sonra troçkistler arasındaki bölünmeyi örgütledi.[8] 1941’de Kültür Özgürlüğü Kongresi’nin gelecekteki manifestosu olacak olan The Managerial Revolution (Yönetici Devrimi) kitabını yayınladı, kitap 1947 yılında Ere des organisateurs (Düzenleyiciler Çağı) olarak Fransızca’ya çevrildi. Burnham’ın dönüşü özellikle ilginçtir. Birkaç yıl içinde “perde arkası” şebekelerinin[9] şefi Franck Wisner ve yardımcısı Carmel Offie’yle karşılaştıktan sonra, “komünist barbarlığa” karşı tek savunma duvarı olarak gördüğü ABD’nin ateşli bir savunucusu haline gelmiştir.
“Şu anda Sibirya ve Kafkasya’da konuşlandırılmış ve Paris, Londra ve Roma’ya yönlendirilmiş olan bombalara karşıyım… ama Los Alamos’da konuşlandırılan bombaları destekliyorum… bunlar beş yıldır Batı Avrupa özgürlüklerinin koruyucusu –hem de tek koruyucusu- durumundadır” diye görüş belirtmişti. Perde arkası şebekesinin işlevinin ne olduğunu gayet iyi bildiği halde Burnham, Raymond Aron’un bu troçkizmden sağ muhafazakârlığa geçen yakın dostu, Kültürel Özgürlük Kongresi’nin entelektüelleriyle CIA arasındaki başlıca aracı rolünü oynadı. 1950 yılında Melvin Lasky Marshall Planı fonlarından elde edilen paraları alırken neler döndüğünün pekala farkındaydılar. Burnham, Kültür Özgürlüğü Kongesi sayesinde The Managerial Revolution (Yönetici Devrimi) kitabını tüm Batı Avrupa’da dağıtabiliyordu.
“Komünizmle yarışacak bir ideoloji”
Raymond Aron, Fransa’ya New York entelektüellerinin tezlerinin aktarılması işinde baş rolü oynadı.[10] 1947’de Calmann-Lévy yayınevinden The Managerial Revolution kitabını yayınlamak için yardım istedi. Aynı anda Burnham ABD’de yeni kitabı olan Struggle For the World’ün (Dünya İçin Savaş) tanıtımı için çalışıyordu. Yönetici Devrimi profesör Georges Gurvitch tarafından yerinde olarak bir “teknokrasi”nin bir kutsallaştırılması olarak tanımlandı.
Sınıf mücadelesi terimleriyle yapılan analizi gözden düşürmeye çalışan Burnham yöneticilerin dünya ekonomisinin yeni efendileri olduğunu ilan etti. Ona göre Sovyetler birliği, sosyalizmi gerçekleştirmekten uzak “teknisyenler”den oluşan yeni bir sınıf (bürokratik diktatörlük) tarafından yönetilen bir rejimdi. Batı Avrupa’da ve ABD’de yöneticiler parlamenterlerin ve geleneksel patronların zararına olarak iktidarı ele geçirmişti. Bu anlamda yönetici devrimi hem kapitalizmin hem de komünizmin yenilgisi anlamına geliyordu. Burnham’ın başlıca hedefi dünya çapında komünist bir toplumun iktidara gelişini öngören Marksist-leninist analiz ve bunun temeli olan tarihsel diyalektik. Aslında “kapitalizm yerini sosyalizme bırakmayacaktı”; belli bir dereceye kadar devletleştirilen üretim araçları, teknik yeterlilikleri sayesinde günümüz devletini yönetebilecek tek sınıf olan yöneticiler sınıfının elinde toplanacaktır.
Léon Blum, James Burnham’ın tezlerinin anti-marksist boyutunu çok iyi kavradı. Savaştan sonra, Washington’un müttefiki haline gelen bu eski halk cephesi adamı The Menagerial Revolution’un Fransızca çevirisine önsöz yazma önerisini hiç sıkılmadan kabul edecekti: “Eğer bu öneriyi getirenlerin dostluğundan emin olmasan, bir kötü niyetten kuşkulanabilirdim… şayet sosyalist okuyucunun zihninde bu kitap kadar büyük ve beklenmedik bir şok yaratacak başka bir eser yoktur.”[11] Raymond Aron gibi bir sponsorla ve önsözünü de Léon Blum yazınca, Yönetici Devrimi kitabının ciddi bir başarı yakalamasına şaşırmamak gerekir.
Sidney Hook’un yakın dostu onunla birlikte “cadı avını” destekleyen Daniel Bell de 1960 yılında İdeolojilerin Sonu kitabını yayınladı, bu kitap Commentary, Partisan Review, New Leader dergilerine yazdığı makalelerini ve Kültür Özgürlüğü Kongresindeki konuşmalarını bir araya getiriyordu. Kitabın Fransızca çevirisine, bütün hayatı boyunca sosyal bilimlerin amerikanlaştırılmış bir kavranışını dayatmak için Emile Durkheim ve Pierre Bourdieu gibi isimlerin temsil ettiği Fransız sosyolojisinin teorilerine karşı savaşmış olan Raymond Boudon önsöz yazdı.
İdeolojilerin Sonu isminden de anlaşıldığı gibi, New York entelektüellerinin en sevdikleri konuyu ele alıyordu, komünizmin bir ideal olarak ortadan kalkmasını. Daniel Bell, kitabının geniş olarak dağıtımını sağlayan Kültür Özgürlüğü Kongresinin aktif bir üyesi olarak yeni ideolojilerin mücadelesinin doğuşunu da ilan ediyordu: “İdeolojilerin Sonu’nda marksizmin bir ideoloji olarak çözülüşü teşhisi koyulmaktadır ancak bütün ideolojilerin sona ereceğini söylenmemektedir. Orada daha çok entelektüellerin ideolojilere daima ilgi gösterdiklerini ve yeni toplumsal hareketlerin yeni ideolojiler doğurmaya devam edeceğini söylüyorum, bu ister panarabizm olsun, isterse bir deri rengi veya ulusal kimlikle ilgili olsun.”[12]
Antikomünizmden Yenimuhafazakarlığa
Birçok çevreye sızma operasyonuna katılan New York entelektüelleri gerçek ideolojik konumlarını ancak sonraları, kitlesel olarak köşe başları zaten dönek Marksistler tarafından tutulmuş olan yenimuhafazakar harekete katıldıklarında ortaya koydular. Irving Kristol 1947’den 52’ye kadar Commentary dergisini yönetti. Yenimuhafazakarlığın bir başka önde gelen ismi Norman Porodhetz Kültürel Özgürlük Kongresinin yarı resmi yayın organın 1960’dan 1995’e kadar başındaydı. Fransa’da Raymond Aron 1978 senesinde Commentaire (Commentary dergisinin Fransızca muadili) dergisini yarattı.[13] Irwing Kristol’un oğlu ise aşını yenimuhafakar Weekly Standard dergisini yönetmektedir.
Yaygın iddianın aksine Amerikan sağına troçkist bir sızma sözkonusu değildir, tam tersine troçkist unsurların önce “Stalinizm”e karşı nesnel bir işbirliği, daha sonraları ise bunların entelektüel kapasitelerini liberal maskeli emperyalizmin hizmetine kazanılması söz konusudur. Burnham ve Shatchman, 1940 yılında Sosyalist İşçi Partisi’ni ve 4. Enternasyonal’i terk ederek kendi hizip partilerini kurdular. Max Shatchman kısa süre sonra Demokrat Parti’ye entrizm (sızma) politikası izlemeye başladı. Askeri-endüstriyel sermayenin çıkarlarını ateşli savunusundan dolayı “senatör Boeing” lakabını alan Demokrat şahin Henry Scoop Jackson’a katıldı. Partisini Demokrat Partinin içinde ABDli Sosyal Demokratlar (SD/USA) adı altında bir eğilim olarak yeniden örgütledi. 70’li yıllarda senatör Jackson kendi etrafına parlak yardımcılardan bir çevre oluşturdu: Paul Wolfowitz, Doug Feith, Richard Perle, Eliot Abrams bunların içindeydi.[14] Radikal sol söylemini daima koruyan Max Shatchman, SD/USA’i CIA’in radikal solu gözden düşürmekte uzmanlaşan bir organı ve antikomünist sendikal örgütlenme AFL-CIO’nun başlıca danışma merci haline getirdi.[15] SD/USA’in politik bürosunda Jeanne Kirkpatrick gibi Reagan döneminin ikonlarından birisine dahi rastlayabiliyoruz. Tam bir türler karmaşası içinde, aşırı sağcı teorisyen Paul Wolfowitz radikal solun kongrelerine konuşmacı olarak katılıyordu. SD/USA’in başkanlığına getirilen Carl Gershamn, bugün National Endowment for Democracy’nin[16] icra kurulu başkanıdır. Başlıca istasyonları Commentary dergisi ve Özgür Dünya Komitesi olan bu partinin üyeleri Ronald Reagan seçilir seçilmez manipülasyon çalışmaları dolayısıyla sözcüğün geniş anlamında ödüllendirilmişlerdir.
New Yok entelektüelleri komünist solun bir eleştirisini geliştirmekle kalmadılar, son ürünü yenimuhafazarlık olan aşırı sağ fikirlere “sol” bir kıyafet giydirme sanatını da onlar yarattılar. Böylelikledir ki, baba-oğul Kristollar ve onların dostları güvenle George W. Bush’u bile bir “idealist” olarak sunabiliyorlar ve onun dünyayı “demokratikleştirmeye” çabaladığını ileri sürebiliyorlar.
26 Ekim 2004
(Voltairenet.org)
[1] Irwing Brown, Türkiye’de, Amerikan sendikacılığının getirilmesi ve Türk-İş’in kuruluşuna öncülük etmesi faaliyetleriyle tanınmaktadır. Bkz. Amerikan Sendikacılığı ve Türkiye, AFL-CIO’nun Türkiye Temsilcisi Irwing Brown’la Söyleşi, Dr. Kenan Öztürk (Stalin Arşivi’nin notu)
[2] IRD hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. Ernie Trory, Soğuk Savaşın Kökenleri. (Stalin Arşivi’nin notu)
[3] Frances Stonor Saunders, Qui mène la danse ? La CIA et la Guerre froide culturelle, (Parayı Veren Düdüğü Çalar, CIA’in Kültürel Soğuk Savaşı, adıyla Türkçe yayınlandı) Denoël, 2003.
[4] « Quand la CIA finançait les intellectuels européens », (CIA Avrupalı entelektüelleri finanse ederken) Denis Boneau, Voltaire, 27 Kasım 2003.
[5] Bernard Genton, Une passion anticommuniste, Sidney Hook (1902-1989), (Sidney Hook, Antikomünist Tutku) IEP Strasbourg.
[6] « La Hoover Institution, archives réservées aux Républicains », (Hoover Enstitüsü, Cumhuriyetçilere özel arşivler) Voltaire, 26 octobre 2004.
[7] Terry Cooney, The rise of the New York Intellectuals, Partisan review and its circle, (New York Entelektüelleri, Partisan Review ve Çevresinin Yükselişi) University of Wisconsion press.
[8] James Burnham’ın istifa mektubu Marxists.org sitesinde bulunabilir. http://www.marxists.org/francais/trotsky/livres/defmarx/dmc3.htm
[9] « Stay-behind : les réseaux d’ingérence américains » (Perde arkası: Amerikan nüfuzu şebekeleri) Thierry Meyssan, Voltaire, 20 Ağustos 2001.
[10] « Raymond Aron, avocat de l’atlantisme », (Raymond Aron, Atlantikçiliğin savunucusu) Denis Boneau, Voltaire, 21 Ekim 2004.
[11] James Burnham, L’Ère des organisateurs, (Düzenleyiciler Çağı), Calmann-Lévy, 1947.
[12] Daniel Bell, La Fin des idéologies, (İdeolojilerin Sonu) Presses universitaires de France, 1997, s. 212.
[13] « La face cachée de la Fondation Saint-Simon », (Saint-Simon vakfının gizli yüzü), Denis Boneau, Voltaire, 10 Şubat.
[14] « Les racines historiques du néoconservatisme : une attaque diffamatoire contre le trotsksime », (Yenimuhafazakarlığın tarihsel kökenleri: troçkizme karşı karalama saldırısı) World socialist web site, 23 Mayıs 2003.
[15] « AFL-CIO ou AFL-CIA ? », (AFL-CIO mı AFL-CIA mi?), Paul Labarique, Voltaire, 2 Haziran 2004
[16] « La nébuleuse de l’ingérence démocratique » (Demokratik nüfuzun sisli örgütü) Thierry Meyssan, Voltaire, 22 janvier 2004
