Troçkinin partiye Katılışı Üzerine

31 (18) Mayıs 1917’de “Pravda”da yayınlanan “Enternasyonalistlerin birleşmesi Sorunu Üzerine” adlı makalede Lenin, o sıralar gündemde olan, o zamanlar Petrograd’da ayrı bir örgütlenmeye giden Enternasyonalistler grubunun Bolşeviklerle birleşmesi sorunuyla ilgili olarak yazmıştı. Parti için bu birleşme olanağı Lenin’in ve onun düşüncelerini kabul eden Petrograd il Konferansı’yla, Parti’nin Tüm-Rusya Konferansı’nın tutumundan kaynaklanıyordu. Tüm-Rusya Konferansı, “Enternasyonalistlerin, Küçük-Burjuva Blokuna Karşı Birleşmesi Üzerine” kararında, “devrimci anavatan savunması” ve “sermayenin çıkarlarını temsil eden Geçici Hükümeti destekleme” politikası izleyen parti ve gruplarla her türlü birleşme olanağını reddetmişti. 

Hangi bayrak altında ortaya çıkarlarsa çıksınlar anavatan savunması yanlılarına karşı izlenen bu tutarlı Bolşevik çizginin, Konferans’a katılan yerel örgütlerin raporlarından anlaşılacağı üzere bazı yerlerde Menşeviklerle araya sınır koyma işi hâlâ gerçekleşmediği ve hâlâ Menşeviklerle birliğin sürdürüldüğü bir dizi RSDİP örgütü varolduğu için, Konferans kararlarında önemle altı çizilmesi gerekiyor-du. Buna karşılık sadece sözde değil, gerçekten enternasyonalist bakış açısında duran grup ve akımlar hakkında Konferans, Lenin’in sözkonusu makalesinin başlığından anlaşıldığı gibi, “devrimci anavatan savunması” ve “sosyalizme karşı küçük-burjuva ihanet politikası”yla bağların koparılması temelinde bir “yakınlaşma ve birliği” olanaklı gö-rüyordu. Bu temelde bir birliğin mümkün olduğu “grup ve akımlar”a kendisine “Mejrayonzi” diyen (örgütün resmi adı: “Bölgeler Arası Birleşik Sosyal-Demokratlar Örgütü”) Petrograd’da bulunan bir gruptu. “Birleşik Sosyal-Demokrat Enternasyonalistler” denen bu örgüt kendisini “fraksiyonlar dışı” olarak tanımlıyordu. 

Bu grubun içinde Troçki ve eski Troçkistlerden bir kesim, (“Vperyod” grubunun gericilik yıllarında oluşan ve felsefi sorunlarda idealist bakış açısını, politik sorunlarda “sol” bakış açısını savunan bir grup, 1909’da Bolşeviklerin bu grupla ayrılmalarının nedeni buydu) eski taraftarlarından bazıları ve “Parti’ye sadık Menşeviklerin” bir bölümü (yani gericilik ve yeniden yükseliş döneminde Menşeviklerin tasfiyeciliğine katılmayan ve illegal Partiye sadık kalan Plehanov taraftarlarının bir bölümü; bunlar Plehanov sosyal-şovenist olduktan sonra ondan ayrılmışlardı) yer alıyordu. Savaş ve devrim sorunlarında Mejrayonzi genellikle enternasyonalist bir tavır aldı, fakat hâlâ ortayolcu sapmalar gösteriyorlardı; bu durum esas olarak onları Bolşeviklerden ayırıyor ve Menşeviklerden nihai kopuşlarını engelliyordu. Ne var ki Bolşevik Parti’nin doğrudan etkisi, Mejrayonzi’nin yalpalamalarına son verebilecekti. Bu örgüt Petrograd’da işçiler arasında belli bir etkinliğe sahipti ve saflarında, 1917 Devrimi başlarken birkaç yüz işçiyi birleştirmişti. Bunların arasında 1918 yılında beyaz terörün (Sosyal-Devrimcilerin terörünün) kurbanı olarak düşen M. Uritski ve V. Volodarski gibi önemli güçler vardı.

Bolşeviklerle birlik sorunu, bu örgütün 23 (10) Mayıs 1917’de yaptığı ve Bolşevik Parti MK’sından Lenin, Zinovyev ve Kamenev’in katıldığı bir konferansta ele alındı. Lenin tarafından Konferans’a sunulan birlik üzerine karara, kısa süre önce yurtdışından Rusya’ya gelmiş ve bu örgüte katılmış olan Troçki karşı çıktı. Troçki’nin bu konferansta yaptığı konuşmalarının önemli noktaları üzerine Lenin’in notları, bugüne kadar korunmuştur. Bu notlardan, Troçki’nin birleşme için, Bolşevikler, “Mejrayonzi” ve Menşevik Enternasyonalistlerin (Martov Grubu) birlikte “geniş temelde bir Parti kongresi” toplamaları koşulunu ileri sürdüğü anlaşılıyor. Troçki, birleşmeye Bolşeviklerin Mayıs (Nisan) 1917 Parti Konferansı’nda alınan kararların esas oluşturmasını kabul ediyor, fakat Bolşevikler birleşirken “bizden (yani Troçki ve Mejrayonzi’den) Bolşevizmin kabul edilmesini beklememelidirler” diyordu, zira o Bolşevik kararları “Bolşevizm enternasyonalistleştiği ölçüde”, sadece bu “ölçüde” kabul etmekteydi. 

“Bolşevikler —diye haykırıyordu— kendilerinin Bolşevikliğine son verdiler ve ben kendimi Bolşevik olarak adlandıramam”. 

Daha sonra (örneğin 1922 yılında “1905” adlı kitabın, Bolşevizmin 1917 ilkbaharında “başka tarzda silahlandığı”nı söylediği notlarından birinde) ve başka biçimlerde bu gülünç ve insafsız iftiraları tekrarlayarak Troçki, 1917 yılı koşulları altında kendi “teori”sinin yerle bir olmasını ve bu koşulların dayatmasıyla Bolşevik politik programı geçici olarak kabul etmek zorunda kalışını perdelemek istiyordu. 

Aynı zamanda bu safsatalar, Troçki’nin Bolşevik Parti’yle, Parti’ye yakınlaştığı ve katıldığı dönemdeki gerçek ilişkisinin ne olduğunu yeterince açık gösteriyordu. 

Troçki Parti’ye katılmıştı, ama bu Parti’nin istediği, hâlâ istemekte olduğu ve Troçki’nin üstesinden gelemeyeceği o ilkesel ideolojik sağlamlık ve demir disiplinden korkuyordu. Mayıs 1917’de “Mejrayonzi”nin daha nitelikli unsurları bile Troçki’nin kendi konferanslarında yaptığı konuşmaların gerçek anlamını farkedebilecek durumda değildi. Konferans Troçki’yi destekledi (bkz. Lenin’in konu edilen makalesinde Troçki’nin kabul edilen kararı). Ancak 1917 yılında meydana gelen olayların seyri, “Mejrayonzi”in Bolşevik Parti’yle kayıtsız birliğe gitmesini sağladı; bu birlik VI. Parti Kongresi’nde gerçekleşti. (s. 132)

Lenin Seçme Eserler 6