MONARŞİST BURJUVAZİNİN DÜMEN SUYUNDA MI,
MONARŞİST BURJUVAZİNİN DÜMEN SUYUNDA MI,
DEVRİMCİ PROLETARYANIN VE KÖYLÜLÜĞÜN ÖNCÜ KOLUNDA MI
Devlet Duma’sı31 kuşkusuz devrime verilmiş bir ödündür, ama (ve bu nokta şimdi daha da kuşku götürmez bir durumdadır) devrimi bastırmak ve bir anayasa yapılmasını engellemek için verilmiş bir ödün. Burjuva “uzlaşmacılar”, devrimi bastırmaya yarayacak bir anayasaya ulaşmak istiyorlar; liberal burjuvazinin kendi sınıfsal konumunun kaçınılmaz bir sonucu olan bu isteği en açık biçimde Bay Yinogradov tarafından (Ruskiye Vedomosti’de) dile getirilmiştir.32
Şimdi şu soru ortaya çıkıyor: Bu koşullarda, Birlikler Birliği33, yani burjuva aydın kesiminin en kapsamlı örgütü tarafından Duma’nın34 boykot edilmesi konusunda alınan kararın (bkz Proletari, No. 14)35 anlamı nedir? Genel olarak ele alındığında, burjuva aydın kesimi de “bir uzlaşma” istemektedir. Bu kesimin de gericilikle devrim arasında, pazarlık etmekle savaşmak arasında, çarla anlaşmakla çara karşı ayaklanma arasında gidip gelmesinin nedeni, Proletari’nin tekrar tekrar belirtmiş olduğu gibi, budur. Burjuva aydın kesiminin sınıf konumu bakımından, başka türlü olması da olanaksızdır. Oysa bu aydın kesiminin, burjuvazinin “kaymak tabakası”nın geçici ve dar çıkarlarından farklı olarak burjuva sınıfının temel çıkarlarını bir bütün olarak, en geniş kapsamıyla dile getirmeye daha yatkın olduğunu unutmak hata olacaktır. Aydın kesimi, küçük burjuva ve köylü kitlelerinin çıkarlarını dile getirmeye daha yatkındır. Bu nedenle, bütün git-gellerinin yanında, otokrasiye karşı devrimci bir savaşım yürütmeye daha yatkındır ve, halka daha çok yaklaşması koşuluyla, bu savaşımda önemli bir güç olabilecektir. Kendi başına güçsüz olmakla birlikte küçük burjuvazi ve köylülüğün, oldukça büyük kesimlerine tam da gerek duydukları şeyleri —bilgi, program, yönlendirme ve örgüt— verebilecektir.
Dolayısıyla, Birlikler Birliği’nde ilk ortaya çıktığı şekliyle “boykot” fikrinin özü, büyük burjuvazinin oylama yönündeki, çarla uzlaşma yönündeki ilk adımının, kaçınılmaz bir biçimde, küçük burjuva aydın kesiminin devrimci halka daha çok yaklaşma yönündeki ilk adımına yol açmış olduğudur. Toprak sahipleri ve kapitalistler sağa dönüş yaparken, küçük burjuvaziyi temsil eden burjuva aydın kesimi sola dönüş yapmış durumda. Birinciler, çarı halkın gücüyle tekrar tekrar tehdit etmek niyetlerini hiç bir biçimde terk etmemiş oldukları halde, çara gidiyorlar. Burjuva aydın kesimi, “uzlaşma” kuramından henüz kesin olarak kopmaksızın ve devrimci yola da tam olarak koyulmaksızın halk gitmesi gerekip gerekmediğini düşünüyor.
... Burjuva aydın kesimi, Osvobozdeniye Birliği’nin, Anayasal Demokrat Partinin en etkin, kararlı ve militan öğesidir.
... Sol kanadı desteklemek ve daha yakınımıza çekmek demek, devrimci demokrasi öğelerini, otokrasiye birlikte vuracak şekilde ayırt etme çabasını göstermek demektir. Radikal aydın kesimi bize elini uzatmıştır; biz onu kolundan yakalamalıyız!
5 Eylül (23 Ağustos) 1905
Collected Works, Cilt 9, s. 214-215, 217
31 Duma: Çarlık hükümeti tarafından, 1905 olaylarının baskısı altında toplanan temsili bir kurum. Resmen bir yasama organı olmakla birlikte, gerçekte hiçbir gücü yoktu. Duma seçimleri ne doğrudan, ne eşit, ne de genel oyla yapılan seçimlerdi. İşçi sınıfının ve Rus olmayan milliyetlerin seçimle ilgili hakları kısıtlanmıştı ve işçi ve köylülerin hatırı sayılır bir kesiminin hiç oy hakkı yoktu.
32 Russkiye Vedomosti (Rus Yazıcısı): 1863 yılından itibaren Moskova’da yayımlanmış olan bir gazete; ılımlı liberal aydın kesiminin görüşlerini dile getirmiştir. 1905’ten itibaren, Kadet Partisinin Sağ kanadının organı olmuştur. 1918 yılında, diğer tüm karşı devrimci süreli yayınlar gibi kapatılmıştır.
33 Buligin Duması kastediliyor (55 numaralı nota bakınız).
34 Birlikler Birliği: 1905 Mayısında, hukukçuların, yazarların ve öğretmenlerinki de içinde olmak üzere on dört Birliğin temsilcilerinin birinci Kongresinde kurulmuş olan, liberal burjuva aydın kesiminin bir siyasal örgütüydü. 1905 Temmuzunda Buligin Duması’na boykot ilan ettiyse de, kısa bir süre sonra, bunu iptal etti ve seçimlere katılma kararı aldı. Birlikler Birliği, 1906 sonlarında kendi kendisini dağıttı.
35 Proletari (Proleter): 1905 yılı 14 (27) Mayısından 12 (25) Kasımına kadar Cenevre’de yayımlanmış yasadışı Bolşevik haftalık gazete, R.S.D.İ.P.’nin Merkez Organı.
