LENİNİZMİN İLKELERİ - 9 - ÇALIŞMA STİLİ
IX ÇALIŞMA STİLİ
Burada sözkonusu olan edebi stil değildir. Çalışma stili ile, Leninizmin pratiğinde özel ve ona özgü olan, Leninist fonksiyoner özel tipini yaratan şeyi kastediyorum. Leninizm, özel tipte Parti ve devlet fonksiyoneri yetiştiren, özel, Lenin'e özgü bir çalışma stili yaratan teorik ve pratik bir okuldur. Bu stilin karakteristik belirtileri nelerdir? Özellikleri nelerdir?
Bunlar iki özelliktir:
a) Rus devrimci atılımı ve
b) Amerikan akılcılığı [Sachlichkeit]*.
Leninizmin stili, Parti ve devlet çalışmasında bu iki özelliğin bir-leştirilmesidir.
Rus devrimci atılımı, atalete, rutine, tutuculuğa, düşünme tembelliğine, eski geleneklere kölece bağlılığa karşı panzehirdir. Rus devrimci atılımı, düşünmeye zorlayan ve ilerleten, eskiyi yıkan, perspektifler açan canlandırıcı güçtür. Bu atılım olmadan hiçbir ilerleme mümkün değildir. Ama Rus devrimci atılımı, çalışmada Amerikan akılcılığı ile birleştirilmezse, pratikte içi boş "devrimci" Manilovizme yozlaşması.
*"Sachlichkeit": Sorunlara yaklaşırken duygulara yer vermeyen, maddeci, sağduyulu bir yaklaşımı ifade eden; duygusallığın karşıtı olarak kullanılan bir kavramdır. Amerikan akılcılığı diye çevirmeyi uygun gördük.
çok olasıdır. Böyle yozlaşma örnekleri pek çoktur. Kaynağı, herşeyi yoluna koyacak, herşeyi değiştirecek durumda olduğu söylenen kararnamelerin kerametine iman olan "devrimci" proje kotarma ve "devrimci" plan yapma hastalığını kim bilmez? "M. K. İ." (Mükemmel Komünist İnsan) öyküsünde bir Rus yazarı, İ. Ehrenburg, ideal mükemmel insanın şemasını çizmeyi amaç edinen ve... bu "çalışma" içinde "boğulan", bu hastalığa tutulmuş bir "Bolşevik" tipini betimliyor. Bu öyküde gerçi büyük abartmalar vardır ama, hastalığı doğru bir şekilde betimlediğinden kuşku duyulamaz. Ama bu hastalarla Lenin kadar iğneleyici ve amansız bir şekilde alay eden başka kimse olmamıştır. "Komünist böbürlenme" o, proje yapmaya ve kararnameciliğe olan bu hastalıklı imanı böyle adlandırıyordu.
"Komünist böbürlenme", der Lenin, "Komünist Partisi'ne mensup olan ve henüz ondan temizlenmemiş olan bir kişinin, tüm görevlerini komünist kararnamelerle halledebileceğini sanması demektir." (Bkz. Lenin, Seçme Eserler, C. 9, s. 291. [s. 301. İnter Yayınlan.])
"Devrimci" tumturaklı sözlere karşı Lenin genellikle basit ve her günlük görevleri ileri sürerdi ve böylelikle "devrimci" proje kolancılığın gerçek Leninizmin hem ruhuna ve hem de lafzına ters düştüğünü vurgulardı.
"Daha az tumturaklı laflar", diyor Lenin, "ve daha çok basit, her günlük iş..." "Daha az siyasi laf salatası ve komünist inşanın... en basit ama canlı olgularına daha fazla dikkat..." (Aynı yerde, s. 477-466. [Türkçesi, s. 477-468.])
Amerikan akılcılığı ise "devrimci" Manilovizme ve fantezi ürünü proje kolancılığına karşı panzehirdir. Amerikan akılcılığı ne engel bilen ne de tanıyan, her tür engeli akılcılık sebatıyla bertaraf eden, küçük de olsa bir kez başlanan işi mutlaka sonuna kadar götüren, o olmaksızın ciddi bir inşa çalışmasının düşünülemeyeceği, yılmaz bir güçtür.
Ama Amerikan akılcılığı Rus devrimci atılımı ile birleştirilmezse, dar ve ilkesiz pratikçiliğe yozlaşması çok olasıdır. Bazı "Bolşevikleri" yozlaşmaya ve devrim davasına sırt dönmeye götüren dar pratikçilik ve ilkesiz işgüzarlık hastalığını kim bilmez? Bu özgün hastalık, B. Pilniyak'ın "Çıplak Yıl" öyküsünde yansımasını bulmuştur; bu öyküde, gerçi iradeye ve pratik kararlılığa sahip ve çok "enerjik" bir şekilde "çalışan", ama perspektiften yoksun olan, "şeylerin iç bağlantısını" bilmeyen ve bundan dolayı devrimci çalışma yolundan sapan Rus "Bolşevik" tipleri çizilmektedir. Kimse bu işgüzarlık hastalığını Lenin kadar acı şekilde alaya almamıştır. "Darkafalı pratikçilik", "kafasızca işgüzarlık" Lenin bu hastalığı işte böyle nitelerdi. Buna karşı canlı devrimci eylemi ve günlük çalışmamızın tüm alanlarında devrimci perspektiflerin zorunluluğunu ileri sürer; bununla ilkesiz pratikçiliğin, gerçek Leninizme, "devrimci" proje kolancılık kadar aykırı olduğunu vurgulardı.
Rus devrimci atılımının Amerikan akılcılığı ile birleştirilmesi işte Parti ve devlet çalışmasında Leninizmin özü budur.
Ancak böyle bir birleşme, bize Leninist fonksiyonerin mükemmel tipini, Leninizmin çalışma stilini verir.
Nisan 1924
