ÇİN DEVRİMİ'NİN PERSPEKTİFLERİ
Çin Devrimi'nin karakterini belirleyen en önemli olgular şunlardır:
a) Çin'in yarı-sömürge konumu ve emperyalizmin mali ve ekonomik egemenliği;
b) militarizmin ve bürokrasinin boyunduruğuyla güçlendirilen feodal kalıntıların boyunduruğu;
c) işçilerin ve köylülerin milyonlarca kitlesinin, feodal-bürokratik boyunduruğa karşı, militarizme karşı, emperyalizme karşı gelişen devrimci mücadelesi;
d) ulusal burjuvazinin politik güçsüzlüğü, emperyalizme bağımlılığı, devrimci hareketin hamlesinden korkması;
e) proletaryanın artan devrimci eylemliliği, emekçilerin milyonlarca kitlesi arasında otoritesinin artması;
f) Çin'e komşu bir ülkede proletarya diktatörlüğünün varlığı.
Buradan Çin'de olayların gelişmesi için iki yol çıkmaktadır:
Ya ulusal burjuvazi, proletaryayı yenilgiye uğratır, emperyalizmle bir uzlaşmaya gider ve onunla birlik halinde, kapitalizmin egemenliğini kurarak devrime bir son vermek üzere devrime karşı sefer açar;
ya da ama proletarya, ulusal burjuvaziyi bir yana iter, kendi hegemonyasını sağlamlaştırır ve ulusal burjuvazinin direnişini altetmek, burjuva-demokratik devrimin tam zaferini kazanmak ve sonra onu tedricen, bundan çıkan tüm sonuçlarıyla birlikte sosyalist devrim yörüngesine oturtmak üzere kırda ve kentte emekçilerin milyonlarca kitlesini kendi yanına çeker.
İkisinden biri.
Dünya kapitalizminin krizi ve Çin proletaryasının onun deneyimlerinden başarıyla yararlanabileceği, SSCB'de proletarya diktatörlüğünün varlığı, Çin Devrimi'nin ikinci yolu izleme imkanını büyük ölçüde kolaylaştırmaktadır.
Öte yandan, emperyalizmin Çin Devrimi'ne karşı esas itibariyle yekpare bir cephe halinde hareket etmesi, emperyalistler arasında bugün, örneğin Ekim Devrimi'nden önce emperyalizmin kampında varolan ve emperyalizmi zayıflatan bir bölünme ve savaş olmaması olgusu
— bu olgu, Çin Devrimi'nin zafere giden yolda, Rusya'da devrimin karşılaştığı zorluklardan çok daha büyük zorluklarla karşılaşacağını, bu devrimin seyri içinde SSCB'de iç savaş döneminde olduğundan kıyaslanmaz ölçüde çok daha fazla saf değiştirme ve ihanet vakalarının olacağını göstermektedir.
Bu yüzden, devrimin bu iki yolu arasındaki mücadele, Çin Devrimi'nin karakteristik bir özelliğidir. Tam da bu yüzden komünistlerin baş görevi, Çin Devrimi'nin ikinci yolunun zaferi için mücadeledir.
II ÇİN DEVRİMİ'NİN BİRİNCİ AŞAMASI
Çin Devrimi'nin birinci döneminde, ulusal ordunun Yangtse'ye yaklaştığı ve zafer üstüne zafer kazandığı, işçilerin ve köylülerin güçlü bir hareketinin ise henüz gelişmemiş olduğu birinci Kuzey seferi sırasında, ulusal burjuvazi (komprodorlar* değil) devrimle birlikte gidiyordu. Bu, tüm ulusun birleşik cephesinin bir devrimiydi.
Bu demek değildir ki, devrim ile ulusal burjuvazi arasında karşıtlıklar yoktu. Bu sadece, ulusal burjuvazi devrimi, ondan kendi amaçları için yararlanmak gayesiyle, onu esas olarak toprak kazanımına yönelterek onun hamlesini azaltmak niyetiyle destekliyordu demektir. Bu dönemde Kuomintang içindeki sağlar ve sollar arasında yürütülen mücadele bu karşıtlıkların bir yansımasıydı. Çang Kay-şek'in Mart 1926'da komünistleri Kuomintang'dan atma girişimi, ulusal burjuvazinin devrimi ilk ciddi dizginleme çabasıydı. Bilindiği gibi SBKP(B) MK daha o zaman, "Komünist Partisi'nin Kuomintang'da kalması çizgisinin izlenmesi gerektiği", "sağcıların Kuomintang'dan çekilmesinin ya da atılmasının sağlanması gerektiği" görüşündeydi (Nisan 1926).
Bu çizgi, devrimi daha da geliştirme, Kuomintang içinde ve ulusal hükümet içinde solcularla komünistlerin sıkı işbirliği, Kuomintang'ın birliğini sağlamlaştırma ve aynı zamanda — sağ Kuomintang'cıları teşhir ve tecrit etme, sağcıları Kuomintang'ın disiplinine tabi kılma, Kuomintang'ın disiplinine tabi oldukları müddetçe sağcıların ilişkilerinden ve deneyimlerinden yararlanma, ya da bu disiplini bozdukları ve devrimin çıkarlarına ihanet ettikleri ölçüde sağcıları Kuomintang'dan atma çizgisiydi.
Daha sonra gelişen olaylar, bu çizginin doğruluğunu tümüyle ve bütünüyle kanıtlamıştır. Köylü hareketinin güçlü gelişmesi ve kırda köylü birlikleri ve köylü komitelerinin örgütlenmesi, kentlerdeki
* Kompradorlar — sömürge ve bağımlı ülkelerde yerli büyük ticerat burjuvazisinin bir kısmını oluşturan, yabancı sermaye ile pazar arasındaki aracılar. Çin'de komprador burjuvazi yabancı emperyalizmin acentası ve 1925-1927 Çin Devrimi'nin baş düşmanı olarak ortaya çıktı.
güçlü grev dalgası ve sendika konseylerinin kurulması, ulusal birliklerin, emperyalistlerin donanması ve orduları tarafından kuşatılan Şanghay üzerine muzafferane ilerlemesi — tüm bu ve benzeri olgular, izlenen çizginin biricik doğru çizgi olduğunu göstermektedir.
Şubat 1927'de sağcıların Kuomintang'ı bölme ve Nançang'da yeni bir merkez kurma girişiminin, Vuhan'daki devrimci Kuomintang'ın toplu karşı koyuşu sayesinde başarısızlığa uğraması olgusu ancak bununla açıklanır.
Ama bu girişim, ülkede sınıf güçlerinin bir yeniden gruplaşmasının cereyan etmekte olduğuna, sağcıların ve ulusal burjuvazinin rahat durmayacağına, devrime karşı uğraşlarını güçlendireceklerine dair bir işaretti.
Bu sebepten dolayı SBKP(B) MK, Mart 1927'de şunları saptarken haklıydı:
a) "Çin Devrimi bugün, sınıf güçlerinin yeniden gruplaşması ve emperyalist orduların yığılması ile bağıntı içinde kritik bir dönemden geçmektedir ve yeni zaferler kazanmak ancak, kararlılıkla kitle hareketinin geliştirilmesi rotası tutulursa mümkündür";
b) "işçilerin ve köylülerin silahlandırılması, yerel köylü komitelerinin, silahlı özsavunmaya sahip fiili iktidar organlarına dönüştürülmesi rotası tutulmalıdır";
c) "Komünist Partisi, sağ Kuomintangcıların hain ve gerici politikaları karşısında susmamalı, sağcıları teşhir etmek için kitleleri Kuomintang ve Çin Komünist Partisi etrafında seferber etmelidir" (3 Mart 1927).
Bu sebepten dolayı, daha sonraki süreç içinde, bir yandan devrimin güçlü hamlesinin ve öte yandan Şanghay'daki emperyalistlerin baskısının, Çin ulusal burjuvazisini karşı-devrimci kampa sürüklemek, ve aynı şekilde Şanghay'ın ulusal birliklerce ele geçirilmesi ve Şanghaylı işçilerin grevlerinin, devrimi boğmak amacıyla emperyalistleri birleştirmek zorunda olduğunu kavramak kolaydır.
Nitekim öyle de oldu. Nanking'deki katliam bu bakımdan Çin'de savaşan güçlerin yeni bir ayrışması için işaret oldu. Nanking'i topa tutmakla ve ültimatomla emperyalistler, Çin Devrimi'ne karşı birlikte savaşmak için, ulusal burjuvaziden destek aradıklarını ifade etmek istiyorlardı.
Çin Devrimi'nin Sorunları
İşçi mitinglerinin Çang Kay-şek'in emriyle kurşunlanması ve onun darbesi, Çang Kay-şek'in, ulusal burjuvazi ile birlikte, Çin işçilerine ve köylülerine karşı emperyalistlerle bir uzlaşma yapmaya hazır olduğunu ifade ettiği, emperyalistlere adeta yanıtıydı.
III
ÇİN DEVRİMİ'NİN İKİNCİ AŞAMASI
Çang Kay-şek darbesi, ulusal burjuvazinin devrime sırt çevirmesi, bir ulusal karşı-devrim merkezinin ortaya çıkması ve sağ Kuomintangçıların Çin Devrimi'ne karşı emperyalizmle uzlaşması anlamına gelir.
Çang Kay-şek darbesi, Güney Çin'de şimdi artık iki kamp, iki hükümet, iki ordu, iki merkez olacağı anlamına gelir — biri Vuhan'da devrimin merkezi, biri de Nanking'de karşı-devrimin merkezi.
Çang Kay-şek darbesi, devrimin gelişmesinin ikinci aşamasına girdiği, tüm ulusun birleşik cephesi devriminden, işçilerin ve köylülerinmilyonlarca kitlesinin devrimine, tarım devrimine dönüşün başladığı, bunun, emperyalizme karşı, alt soylular (gentry) ve feodal toprak sahiplerine karşı, militaristlere ve Çang Kay-şek'in karşıdevrimci grubuna karşı mücadeleyi güçlendirip genişleteceği anlamına gelir.
Bu, devrimin iki yolu arasındaki mücadelenin, devrimin daha da gelişmesini isteyenlerle onun tasfiye edilmesini isteyenler arasındaki mücadelenin, günden güne keskinleşeceği ve devrimin bugünkü döneminin tümünü dolduracağı anlamına gelir.
Bu, militarizme ve emperyalizme karşı kararlı bir mücadele veren Vuhan'daki devrimci Kuomintang'ın, pratik olarak, proletarya ve köylülüğün devrimci-demokratik diktatörlüğünün bir organına dönüşeceği, işçilerden ve köylülerden koparak yüzünü emperyalizme çeviren Nanking'deki karşı-devrimci Çang Kay-şek grubunun son tahlilde militaristlerin kaderini paylaşacağı anlamına gelir.
Ama bundan şu sonuç çıkar ki, Kuomintang'ın birliğini koruma politikası, Kuomintang içinde sağcıları tecrit etme ve onlardan devrimin amaçları için yararlanma politikası artık devrimin yeni görevlerine uymamaktadır. Bu politikanın yerine, sağcıları Kuomintang'dan kararlılıkla atma, politik olarak tamamen yokedilinceye kadar sağcılara karşı kararlılıkla mücadele etme; ülkede tüm iktadarıdevrimci Kuomintang'ın elinde, sağcı unsurların olmadığı bir Kuomintang'ın, sol Kuomintangcılarla komünistler arasında bir blok olarak Kuomintang'ın elinde toplama politikası geçirilmelidir.
Bundan devamla şu sonuç çıkar ki, Kuomintang içinde solcularla komünistlerin sıkı işbirliği politikası şimdiki aşamada çok büyük etkinlik ve çok büyük önem kazanmaktadır; bu işbirliği, Kuomintang dışında oluşmaya başlayan işçi-köylü ittifakını yansıtmaktadır; böyle bir işbirliği olmadan devrimin zaferi imkansızdır.
Bundan ayrıca şu sonuç çıkar ki, devrimci Kuomintang'ın tayin edici güç kaynağı, işçilerin ve köylülerin devrimci hareketinin daha da gelişmesi ve onların kitle örgütlerinin —devrimci köylü komiteleri, işçi sendikaları ve geleceğin Sovyetlerini hazırlayıcı unsurları oluşturan diğer devrimci kitle örgütlerinin— sağlamlaştırılmasıdır; devrimin zaferinin tayin edici güvencesi, emekçilerin milyonlarca kitlesinin devrimci eylemliliğinin artması, karşı-devrime karşı en önemli panzehir ise işçilerin ve köylülerin silahlandırılmasıdır.
Bundan son olarak şu sonuç çıkar ki, Komünist Partisi devrimci Kuomintangçılarla birlikte bir cephede mücadele ettiğinde, burjuvademokratik devrimde proletaryanın hegemonyasını sağlamak için zorunlu bir önkoşul olarak bağımsızlığını her zamankinden daha fazla korumak zorundadır.
IV
MUHALEFETİN HATALARI
Muhalefetin (Radek ve şürekası) esas hatası, Çin Devrimi'nin karakterini kavramaması, bu devrimin bugün hangi aşamadan geçtiğini kavramaması, bu devrimin bugün hangi uluslararası koşullarda geliştiğini kavramamasıdır.
Muhalefet, Çin Devrimi'nin Ekim Devrimi'nin geliştiği aşağı yukarı aynı tempoyla gelişmesini istiyor. Muhalefet, Şanghay'ı işçiler emperyalizme ve yardakçılarına karşı tayin edici mücadeleye girişmedikleri için hoşnutsuz.
Ama muhalefet, Çin Devrimi'nin, diğer şeylerin yanısıra, uluslararası durum şimdi 1917'de olduğundan daha az elverişli olduğu için (emperyalistler arasında bir savaş yok) hızlı bir biçimde gelişemeyeceğini kavramıyor.
Muhalefet, elverişsiz koşullarda, ihtiyatlar daha cepheye yakınlaştırılmamışken, tıpkı örneğin Bolşeviklerin ne Nisan ne de Temmuz 1917'de tayin edici mücadeleye girmemeleri gibi, tayin edici mücadeleye girişilmemesi gerektiğini kavramıyor.
Muhalefet, elverişsiz koşullarda tayin edici mücadeleden (kaçınabilecekken) kaçınmayanın, devrim düşmanlarının işini kolaylaştırdığını kavramıyor.
Muhalefet, Çin'de derhal İşçi-Köylü-ve Asker Temsilcileri Sovyetlerinin kurulmasını talep ediyor. Ama şimdi Sovyetler kurmak ne demektir?
Birincisi, Sovyetler, canımızın istediği herhangi bir anda değil, devrimci dalganın özellikle yükseldiği bir dönemde kurulur.
İkincisi, Sovyetler, gevezelik etmek için değil — her şeyden önce mevcut iktidara karşı mücadele organları, iktidar için mücadele organları olarak kurulur. 1905'te böyleydi. 1917'de de böyle oldu.
Fakat şimdiki durumda örneğin Vuhan Hükümeti'nin hareket sahası içinde Sovyetler kurmak ne demektir? Bu bölgede varolan iktidara karşı bir savaşşiarı atmak demektir. Yeni iktidar organları kurma şiarı atmak demektir, sol Kuomintangçılarla bir blok oluşturan komünistlerin de içinde bulunduğu devrimci Kuomintang iktidarına karşı mücadele şiarı atmak demektir, çünkü bugün bu bölgede devrimci Kuomintang'ınki dışında başka bir iktidar yok.
Ayrıca bu, devrimci Kuomintang'ın daha şimdiden onlara dayandığı, işçilerin ve köylülerin, grev komiteleri, köylü birlikleri ve köylü komiteleri, sendika konseyleri, işletme komiteleri vs. biçimindeki kitle örgütlerini kurma ve sağlamlaştırma göreviyle, devrimci Kuomintang iktidarının yerine devlet iktidarının yeni tipi olarak Sovyet sistemini kurmak görevini birbirine karıştırmak demektir.
Son olarak bu, Çin Devrimi'nin bugün hangi aşamadan geçtiğini kavramamak demektir. Çin halkının düşmanlarının eline, devrime karşı mücadele etmek için, Çin'de cereyan etmekte olanın bir ulusal devrim değil, Moskova kaynaklı yapay bir "Sovyetizasyon" olduğu yolunda yeni yalanlar yaymak için yeni bir silah vermek demektir.
Böylece muhalefet, içinde bulunulan durumda Sovyetler kurulması şiarını ortaya atmakla Çin Devrimi'nin düşmanlarının ekmeğine yağ sürmektedir.
Muhalefet, Komünist Partisi'nin Kuomintang'a katılmasını amaca uygun görmüyor. O halde muhalefet Komünist Partisi'nin Kuomintang'dan çıkmasını amaca uygun görüyor. Fakat, tüm emperyalist güruhunun ve uydularının Komünist Partisi'nin Kuomintang'dan atılmasını talep ettikleribugün, Komünist Partisi'nin Kuomintang'dan çıkması ne demektir? Savaş meydanını terketmek ve Kuomintang'daki müttefiklerini yarı yolda bırakıp, Çin Devrimi'nin düşmanlarının yüzünü güldürmek demektir. Komünist Partisi'ni güçten düşürmek, devrimci Kuomintang'ı yıkmak, ŞanghaylıCavaignac'ların işini kolaylaştırmak ve Çin'de en popüler bayrak olan Kuomintang bayrağını sağ Kuomintang'cılara teslim etmek demektir.
Emperyalistlerin, militaristlerin ve sağ Kuomintangcıların istedikleri de bugün tam da bu ya.
Böylece muhalefetin, içinde bulunulan durumda Komünist Parti-si'nin Kuomintang'dan çıkmasından yana tavır koymakla, Çin Devrimi'nin düşmanlarının ekmeğine yağ sürdüğü sonucu çıkıyor.
Bu yüzden, kısa süre önce yapılan Partimizin MK Plenumu, muhalefetin platformunu kararlılıkla reddetmekle gayet doğru davrandı.
"Pravda" No. 90, 21 Nisan 1927.
