AMERİKAN CUMHURİYETÇİ BAŞKAN ADAYI HERALD STASSEN’LE GÖRÜŞME TUTANAĞI

9 Nisan 1947

Stassen, Kendisini kabul ettiği için Stalin’e teşekkür eder Devlet başkanı olarak Stalin’e saygılarını sunmak isteyen Stassen Avrupa ülkelerini kapsayan ilginç bir yolculuk yapmış ve bu yolculuk esnasında özellikle ülkelerin ekonomik durumlarıyla ilgilenmişti. Stassen’e göre halkların yaşam standartları gelişimleri için çok önemliydi. Sovyetler Birliği’yle Birleşik Devletler arasındaki ilişkiler savaş süresince çok önemliydi, bundan sonrada önemini koruyacaktı. Kendisi SSCB ile ABD’nin ekonomik sistemlerinin farklı olduğunun bilincindeydi. SSCB ekonomisi planlama üzerine, sosyalist ilkeler üzerine kurulmuştu ve gelişimini Komünist Partisi yönetiyordu. Birleşik Devletler de ise özel sermayeli serbest ekonomi vardı. Bu iki sistemin yanyana yaşayıp yaşayamayacağı ve savaştan sonra işbirliği içine girip giremeyecekleri konusunda Stalin’in düşüncesini öğrenmek kendisi için ilginç olacaktı.

Stalin, iki sistemin elbette işbirliği yapabilecekleri yanıtını verdi. İşbirliği söz konusu olduğunda aralarındaki farklar esaslı bir öneme sahip değildi. Almanya ile ABD aynı ekonomik sisteme sahipti; fakat bu, savaşmalarını engellememişti. ABD ile SSCB’nin ekonomik sistemleri farklıydı, ama birbirleriyle savaşmamış, tersine savaş süresince işbirliği yapmışlardı. İki farklı sistem, savaş süresince işbirliği yapabilmişlerse, neden barış zamanında da işbirliği yapamasın? Eğer işbirliği isteği varsa, farklı ekonomik sistemlerin işbirliği yapması elbette mümkündü ama işbirliği isteği yoksa, aynı ekonomik sisteme dahil devletler ve insanlar da bir araya gelemezlerdi.

Stassen, işbirliğini istemenin çok önemli olduğunu söyledi Ne var ki savaştan önce iki ülkede de işbirliğinin olanaksızlığı üzerine açıklamalar yapılmıştı. Stalin de savaştan önce bunu açıklamıştı. Stassen, savaşta meydana gelen olayların, faşist Mihver’in, yani Almanya ile Japonya’nın yenilgisinin durumu değiştirip değiştirmediğini ve şimdi eğer istenirse, SSCB ile ABD arasında bir işbirliğinin umut edilip edilemeyeceği yönünde Stalin’in düşündüğünü bilmek istedi.

Stalin, İki farklı sistemin işbirliği yapamayacaklarını söylemiş olamayacağını belirterek yanıtladı.

Birincisi, Lenin iki sistemin işbirliği düşüncesini ifade etmişti. “Lenin bizim öğretmenimiz”, dedi Stalin, “biz Sovyet insanları onun öğrencileriyiz. Lenin’in gösterdiği yoldan hiç bir zaman sapmadık, hiç bir zaman sapmayacağız.” Stalin, belki de bir sistemin, örneğin kapitalist sistemin işbirliği istemediğini söylemiş olabilirdi, ama bu işbirliği olanağıyla değil, istekle ilgili bir şeydi. İşbirliği olanağına gelince Stalin, iki sistem arasında işbirliğinin olanaklı ve arzu edilir olduğunu ifade eden Lenin’in bakış açısına sahipti. SSCB’de işbirliğine ilişkin gerek halkta, gerekse de Komünist Parti’de istek vardı. Böyle bir işbirliği iki ülkenin de sadece yararına olabilirdi.

Stassen, bunun açık olduğunu söyledi. Anımsattığı açıklamaları Stalin, 18. Parti Kongresi’nde ve

1937 yılındaki oturumda yapmıştı. Bu açıklamalarda “kapitalist çevre”den, “tekelci ve emperyalist gelişme”den sözediliyordu. Bugün, Stalin’in açıklamalarından, Japonya ve Almanya’nın yenilgisinden sonra durumun değiştiği sonucu çıkardığını söyledi, Stassen.

Stalin, hiç bir kongrede, Komünist Parti Merkez Komitesinin hiç bir oturumunda iki sistemin

işbirliğinin olanaksızlığından sözetmediğini, sözedemeyeceğini açıkladı. Kendisi, kapitalist çevrenin varlığından ve SSCB’ye karşı saldırı tehlikesinden sözetmişti. Eğer parçalardan biri işbirliği istemiyorsa, bu bir saldırı tehlikesinin varlığını gösterirdi. Ve gerçekten de SSCB ile işbirliği yapmak istemeyen Almanya SSCB’ye saldırmıştı. SSCB Almanya ile işbirliği yapabilir miydi? Evet SSCB Almanya ile işbirliği yapabilirdi, ne var ki bunu Almanlar istememişti. Yoksa SSCB, Almanya’yla da herhangi bir ülkeyle yaptığı gibi işbirliği yapabilirdi. “Gördüğünüz gibi bu istekle ilgilidir, olanaklı olup olmamasıyla değil.

“İşbirliği olanağıyla işbirliği isteğini birbirinden ayırmak zorunludur. İşbirliği olanağı her zaman vardır, fakat işbirliği isteğinin her zaman olduğu söylenemez. Eğer parçalardan biri işbirliği istemiyorsa bunun sonucu bir çatışma, bir savaştır.”

Stassen, işbirliği isteğinin iki tarafta da olması gerektiğini açıkladı.

Stalin, onun, Rusların işbirliği isteği olgusunu görmesi gerektiğini söyledi.

Stassen, bunu duyduğuna sevindiğini belirtti ve Stalin’in ABD ile Almanya’nın aynı ekonomik sisteme sahip oldukları yolundaki açıklaması üzerinde durmak istediğini ifade etti. Almanya savaşa

başladığında, Almanya ile ABD’nin ekonomik sistemlerinin farklı olduğunu söylemek zorundaydı.

Stalin, bunu kabul etmedi ve ABD ile Almanya’nın rejimlerinin farklı olduğunu, ama ekonomik

sistemlerinin aynı olduğunu açıkladı. rejim, geçici bir politik faktördür.

Stassen,kapitalist sistemin tekel belasına, emperyalizme ve işçilerin ezilmesine yol açtığı

üzerine bir çok şey yazılıp çizildiğini söyledi. Stassen’e göre, ABD, kapitalizmin tekelci ve emperyalist eğilimlerinin gelişmesini engellemeyi başarmıştı, bu arada ABD’de işçiler, Marx ve Engels’in düşündüklerinden daha geniş ölçüde oy hakkına sahipti. ABD’deki ekonomik sistemle Hitler Almanyası’nın ekonomik sistemi arasındaki fark burada yatıyordu.

Stalin, başkalarının sistemlerinin eleştirisine kapılmamak gerektiğini söylüyor. Her halk tutmak istediği, tutabileceği sistemi tutuyordu. Hangi sistemin daha iyi olduğunu tarih gösterecekti. Halk tarafından seçilmiş ve kabul edilmiş sistemlere saygı gösterilmeliydi. ABD’deki sistemin iyi mi kötü mü olduğu, Amerikan halkının meselesidir. İşbirliği için halkların aynı sisteme sahip olması gerekli değildi. Halk tarafından kabul edilmiş sistemlere saygı gösterilmek zorundaydı. İşbirliği sadece bu koşullar altında olanaklıydı.

Marx ve Engels’e gelince, ölümlerinden yaklaşık kırk yıl sonra neler olabileceğini elbette

önceden göremezlerdi.

Sovyet sistemi totaliter, ya da diktatoryal bir sistem olarak adlandırılıyordu, ne var ki Sovyet insanları da Amerikan sistemini tekelci kapitalist bir sistem olarak tanımlıyorlardı. Eğer taraflar birbirlerine tekelci, ya da totaliter diye küfrederse işbirliği yapılamazdı. Halk tarafından kabul edilmiş iki sistemin varlığı tarihsel gerçekliğinden hareket edilmeliydi. İşbirliği sadece bu zeminde olanaklıydı.

Tekelcilik ve totalitarizm yönündeki eleştiri tutkusuna gelince, bu propagandaydı, oysa o Stalin, propagandist değil eylem adamıydı. Sekter olmamalıyız, dedi. Stalin. Eğer halk sistemi değiştirmek istiyorsa, bunu yapar. Roosevelt’le biraraya gelip askeri sorunlar üzerine konuştuklarında birbirlerini karşılıklı olarak tekelcilik ya da totaliterlikle suçlamamışlardı. Bunun, Roosevelt’le kendisinin işbirliği yaparak düşmanı yenilgiye uğratmalarında önemli rolü olmuştu.

Stassen, savaşın son bulmasından bu yana karşılıklı yapılan bu tür eleştirilerin yanlış anlamalara

neden olduğunu söyledi: Stalin’in gelecekte, eğer SSCB ile ABD arasında bir işbirliği gerçekleşirse, düşünce, öğrenci, öğretmen, oyuncu ve turist mübadelesinin daha geniş çerçevelerde gerçekleşmesini umut edip etmediğini bilmek istiyordu.

Stalin, eğer işbirliği sağlanırsa bunun kaçınılmaz olduğunu söyledi. Mal mübadelesi, insan

mübadelesine yol açar.

Stassen, ABD ile SSCB arasında geçmişte oluşan yanlış anlaşılmaların, Sovyetler Birliği’nin,

düşünce alışverişine istekli olmadığının düşünülmesinin yol açtığını, bu isteksizliğin Moskova’da görev yapan yabancı muhabirlerin geçtikleri haberlerin sansüre tabi tutulmasında ifadesini bulduğunu söyledi. Örneğin “New York Herald Tribune” gazetesine Moskova’da muhabir bulundurma izini verilmemesi, SSCB ABD halkları arasında karşılıklı anlayışın bulunmamasının nedenlerinden biriydi.

Stalin, “New York Herald Tribune” gazetesinin bir muhabirine vize verilmediğinin doğru

olduğunu açıkladı. Ne varki bu bir yanlış anlaşılma, rastlantısal bir olaydı ve Sovyet hükümetinin izlediği politikayla bağıntılı değildi. Stalin, “New York Herald Tribune”un ciddi bir gazete olduğunu biliyordu. Öte yandan, Amerikalı muhabirlerden bir kısmının, SSCB’ye karşı olumsuz tavır içinde oldukları gerçeği de önemliydi.

Stassen, bunun doğru olduğunu söyleyerek yanıtladı Stalin’i. “New York Herald Tribune”e şimdi

izin verilmişti, ama sadece Dışişleri Bakanları Konseyinin Kongresi süresince geçerliydi bu izin. Şimdi gazete, Moskova’da sürekli muhabir bulundurma sorununu ortaya atıyordu. “New York Herald Tribune” Cumhuriyetçilerin önemli yayın organlarından biriydi. Cumhuriyetçiler Kongre’de çoğunluğa ulaştıktan sonra önemi daha da artmıştı.

Stalin, yanıtladı: “Cumhuriyetçilerle Demokratlar arasında büyük bir fark görmediğimiz için,

bizim açımızdan hiç farketmez.” Muhabir sorununa gelince, Stalin bir olayı hatırladığını belirti. Üç güç, Tahran’da, dostluk havası içinde, verimli çalışmalarla geçen bir konferans yaptılar... Stalin’in adını hatırlamadığını söylediği bir Amerikalı muhabir, gönderdiği haberde, Tahran Konferansı’na katılan Mareşal Timoşenko’ya —oysa Timoşenko Konferansta yoktu— Stalin’in akşam yemeğinde saldırdığını açıklamıştı. Oysa bu, kaba ve karalayıcı bir yalandı. Peki şimdi ne olacaktı? Böyle bir muhabir ödüllendirilmeli miydi? Tahran Konferansı’na katılanların çağrılı olduğu Churchill’in 69. Doğum yıldönümü için verilen akşam ziyafetinde Churchill, Brook, Leahy ve başkaları olmak üzere yaklaşık otuz kişi vardı ve bunların tümü böyle bir şey olmadığına tanıklık edebilirlerdi. Oysa bu muhabir yalan haberini gazetesine geçmiş ve bu haber ABD basınında yayınlanmıştı. “Bu nitelikteki bir muhabire güvenilebilir mi?” “Biz”, dedi Stalin, “bu konuda ABD’nin ya da ABD politikasının sorumlu olduğunu düşünmüyoruz. Fakat böyle şeyler oluyor. Bunlar, Sovyet insanlarında olumsuz düşünceler uyandırıyor.”

Stassen, yanlış haberler geçen sorumsuz muhabirlerle elbette karşılaşıldığını söyledi. Ne var ki,

diğer muhabirler onların yanlışlarını düzeltiyorlardı ve zamanla insanlar hangi muhabire güvenebileceklerini, hangisine güvenemeyeceklerini anlıyorlardı. Sonuçta da insanların gerçekten neyin ne olduğunu anladıkları ve büyük savaş çabası etrafında birleştikleri görülüyordu.

Stalin, bunun doğru olduğunu söyledi.

Stassen, bir muhabirin kasıtlı yanlış haber geçtiği anlaşıldığında, gazetesi tarafından geri çağrılabileceğini, eğer bu yapılırsa gazetelerin yetenekli ve dürüst muhabirlere sahip olacaklarını söyledi.

Stalin, önce muhabirlerin geçtikleri sansasyon haberleri yayınlayan gazetelerin bundan kazanç

sağladıklarını, sonra da bu muhabirleri işten çıkardıklarını söyledi.

Stassen, iki sistemin iyi ilişkiler kurmak için çare ve yol arayacakları alanların basın, ticaret ve

kültür alışverişi olduğunu söyledi.

Stalin, bunun doğru olduğunu belirtti,

Stassen, muhabirlerin gönderdikleri haberlerin sansürden geçirilmemesinin halklarımız arasında

anlaşma sağlanması için her şeyden daha çok olumlu bir zemin yaratacağını açıkladı.

Stalin, SSCB’de sansürü kaldırmanın çok güç olacağını söyledi. Molotov bir çok kez denemiş,

ama sonuç vermemişti. Sovyet hükümeti ne zaman sansürü kaldırsa pişman olmuş ve yeniden uygulamaya koymuştu. SSCB’de daha önceki yıl sansür kaldırılmıştı. Kendisi, Stalin, tatildeydi. Muhabirler, Molotov’un Stalin’i tatile çıkmaya zorladığını yazmışlar. daha sonra da Stalin’in geri gelip Molotov’u kapı dışarı edeceği haberini yaymışlardı. Böylece, Sovyet hükümetini bir anlamda yırtıcı hayvanların toplandığı bir yer olarak göstermişlerdi. Elbette Sovyet insanlarını çok öfkelendirmişti bu durum ve yeniden sansür uygulamasına geçmişlerdi.

Stassen, anladığı kadarıyla, Stalin’in, eğer istek ve azim varsa işbirliğini olanaklı gördüğünü

söyledi.

Stalin, tamamen doğru diye yanıtladı.

Stassen, Hayat standardının yükseltilmesi için makineleşme ve elektrifikasyonun çok önemli 

olduğunu, aynı şekilde endüstride atom enerjisinin kullanılmasının da bütün halklar açısından, ABD ve SSCB halkları açısından da, çok önemli olduğunu söyledi. Dünyadaki bütün halklar için, atom enerjisinin askeri amaçlarla kullanılmasını yasaklayan bir gözetim ve denetim sistemi kurulmasının, önemi üzerinde durdu. Acaba Stalin, gelecekte atom enerjisi üretiminin ve barışçıl amaçlarla kullanımının denetlenmesi ve yasal olarak düzenlenmesi üzerine bir anlaşma sağlanabileceğini düşünüyor mu, diye sordu.

Stalin, bunu umduğunu söyledi, SSCB ve ABD arasında bu konuya ilişkin büyük görüş 

ayrılıkları vardı, ama son tahlilde Stalin, iki tarafın birbirini anlayacağını umuyordu. Stalin’in görüşüne göre, uluslararası bir gözlem ve denetim kurulabilir ve çok da iyi olurdu. Atom enerjisinin barışçıl amaçlarla kullanılması üretim süreçlerinde büyük bir devrim yapacaktı. Atom enerjisinin askeri amaçlarla kullanılmasına gelince, büyük olasılıkla yasaklanacaktı. Bunu halkların vicdanı ve arzusu zorunlu kılıyordu.

Stassen, Stalin’i en büyük sorunlardan birinin bu olduğunu söyleyerek yanıtladı. Eğer bu sorun

çözümlenirse atom enerjisi dünya halkları için mutluluk, ama çözümlenmezse felaket olacaktı.

Stalin, uluslararası bir gözleme ve denetleme sistemi kurulabileceğine inandığını söyledi.

Gelişme bu yöndeydi.

Stassen,görüşme için Stalin’e teşekkür etti. 

Stalin, Stassen’in emrine amade olduğunu, Rusların konuklarına saygı gösterdiklerini söyleyerek

yanıtladı.

Stassen, San Fransisko Konferansı esnasında Molotov’la resmi olmayan bir görüşme yaptığını

söyledi. Bu görüşmede Rusya’ya davet edilmişti.

Stalin, şu an Avrupa’da durumun çok kötü olduğunu düşündüğünü belirtti. Acaba Bay Stassen ne düşünüyordu bu konuda?

Stassen, genel olarak Stalin’in düşüncesinin doğru olduğunu, ama savaştan yara almamış ve kötü

durumda olmayan bazı ülkelerin de (örneğin İsviçre ve Çekoslovakya) olduğunu, söyleyerek yanıt

verdi.

Stalin, İsviçre ve Çekoslovakya’nın küçük ülkeler olduğunu söyledi.

Stassen, büyük ülkelerin durumunun çok kötü olduğunu belirtti. Bu ülkelerin karşı karşıya

kaldıkları ekonomik sorunlar, maliye, hammadde ve beslenme alanındaydı.

Stalin, Avrupa’nın dünyanın bir çok fabrika ve işletmelere sahip bir parçası olduğunu ama burada

hammadde ve gıda maddesi yokluğunun duyulduğunu açıkladı, Trajik olan da buydu.

Stassen, Ruhr Havzası’nda kömür üretiminde düşüşün Avrupa’da kömür sıkıntısına yol açtığını

söyledi.

Stalin, Kömür sıkıntısının İngiltere’de de duyulduğunu, bunun çok tuhaf olduğunu açıkladı.

Stassen, ne mutlu ki ABD’de kömür üretiminin yüksek seviyede bulunduğunu ifade etti. ABD’de

her gün iki milyon ton bitümlü kömür üretiliyordu. Bunun sonucunda ABD Avrupa’ya büyük

miktarlarda kömür yollayabilmişti.

Stalin, ABD’de durumun kötü olmadığını açıkladı. Amerika iki Okyanus tarafından

korunuyordu. Kuzey sınırında güçsüz bir ülke olan Kanada, Güney sınırında ise yine güçsüz bir ülke olan Meksika vardı. ABD’nin bu devletlerden korkması gerekmezdi. Bağımsızlık Savaşı’ndan sonra altmış yıl boyunca hiç savaşmamış olan ABD barışın nimetlerinden yararlanmıştı. Bütün bunlar ABD’nin hızla gelişmesine katkıda bulunmuştu. Ayrıca ABD halkı çok uzun zaman önce krallar ve toprak aristokrasisinin boyunduruğundan kurtulmuş insanlardan oluşuyordu. ABD’nin hızla gelişmesini bu durum da kolaylaştırmıştı.

Stassen, büyük dedesinin emperyalizmden kurtulmak için Çekoslovakya’dan kaçtığını açıkladı.

Elbette ABD’in coğrafi durumu kendilerine çok yardımcı olmuştu. “Şansımız vardı”, dedi Stassen, “düşman kıyılarımızdan çok uzakta yenilgiye uğratıldı. ABD değişimi uygulayabilecek ve savaş bittikten sonra geniş çaplı üretime başlayabilecek durumdaydı. Şimdi görevimiz buhranları ve ekonomik krizleri önlemektir.”

Stalin, ABD’de bir ekonomik kriz beklenip beklenmediğini sordu,

Stassen, ekonomik kriz beklemediğini söyleyerek yanıtladı. ABD’de kapitalizm düzenlenebilir,

istihdam oranı yüksek seviyede sabit tutulabilir ve ciddi krizler önlenebilirdi. Başlıca görev, ABD’nin ekonomik sisteminde meydana gelecek bir krizi önlemekti. Eğer hükümet akıllı bir politika izler, 1929-30 yıllarından çıkarılan dersleri gözönüne alırsa, ABD’de krizi engelleyecek, tekelci olmayan, düzenlenmiş bir kapitalizm egemen olacaktı.

Stalin, bunun için, çok güçlü, olağanüstü kararlı bir hükümete gerek olduğunu söyledi.

Stassen, bunun doğru olduğunu belirtti, ayrıca halk, ekonomik sistemin istikrarını ve ayakta

tutulmasını hedefleyen önlemleri anlamalıydı. Bu, dünya ekonomik sistemlerinde görülmeyen yeni

bir görevdi.

Stalin, ABD için durumun uygun olduğunu, ABD’nin iki rakibinin—Japonya ve Almanya—

dünya pazarından bertaraf edildiğini söyledi. Bunun sonucunda Amerikan mallarına talep artacak ve bu durum ABD’nin gelişimi için uygun koşullar yaratacaktı. ABD’nin önünde Avrupa, Çin ve Japonya gibi pazarlar açıktı. Bunların ABD’ye yardımı olacaktı. Böyle koşullar şimdiye kadar hiç görülmemişti.

Stassen, öte yandan bu pazarların ödeme araçlarına sahip olmadıklarını, o nedenle de ABD için

kârlı bir iş olmaktan çok yük olduğunu söyledi. Fakat emperyalist tehlikenin iki taşıyıcı Japonya ve Almanya’nın bertaraf edilmesi, ABD ve öteki ülkeler için, barış açısından, büyük bir hayırdı. Eskiden dünya ticareti ABD için büyük öneme sahip bir faktör değildi elbette. ABD pazarları ABD topraklarıyla, ya da batı yarı küresiyle sınırlıydı.

Stalin, savaştan önce Amerikan ürünlerinin yaklaşık yüzde 10’unun başka ülkelere ihraç

edildiğini söyledi. Alım gücüne gelince, düşüncesine göre, tüccarlar mallarını almak ve bu malları kendi ülkelerindeki köylülere satmak için para bulacaklardı. Çin, Japon, Avrupalı ve Güney Amerikalı tüccarlar para biriktirmişlerdi. Şimdi ABD’nin ihracatı belki de yüzde 20’ye yükselecekti. Doğru değil miydi?

Stassen, buna inanmadığını söyledi.

Stalin,sordu: “Gerçekten mi?”

Stassen, evet diyerek yanıtladı ve eğer ABD’nin ihracatı yüzde 15’e çıkarsa bundan memnun olacağını söyledi. Tüccarların bir çoğu kendi ülkelerinin parasını biriktirmişlerdi. Bu paralar genellikle bloke edilmiş ve transferi için uygun olmayan paralardı. O nedenle Stassen’e göre ihracat yüzde 15’in üzerine çıkmayacaktı.

Stalin, ABD’de üretim seviyesinin yüksekliği gözönüne alındığında yüzde 15’lik oranın da az

olmadığını açıkladı.

Stassen,bunu onayladı.

Stalin, Amerikan endüstrisinin çok sayıda sipariş aldığının söylendiğini açıkladı. Bu doğru

muydu? ABD’de fabrikaların siparişlere yetişemedikleri, bütün fabrikaların yüzde 100 kapasiteyle

çalıştığı söyleniyordu.

Stassen, bunun doğru olduğunu, ama bu siparişlerin ülke içinden geldiğini söyledi.

Stalin, bunun çok önemli olduğunu belirtti.

Stassen, gıda maddeleri, kadın giysileri ve ayakkabıya olan talebin karşılanabildiğini, makine,

otomobil ve lokomotif üretiminin geride kaldığını söyledi.

Stalin,Amerikan basınında bir ekonomik krizin kapıda olduğu yolunda haberler çıktığını belirtti.

Stassen, basında, geçtiğimiz yıl Kasım ayında ABD’de işsiz sayısının sekiz milyona ulaştığı

yolunda haberler çıktığını ifade etti. Ama bu haberlerin yanlış olduğu görülmüştü. Şimdiki görev,

üretim seviyesini törpülemek ve istikrara ulaşmaktı, böylece ekonomik kriz engellenebilirdi.

Stalin, Stassen’in üretimi düşürmeyi amaçladığının anlaşıldığını belirtti.

Stassen, bunun doğru olduğunu söyleyerek yanıt verdi ve ABD’de buhranın kapıda olduğunu

iddia eden insanların bulunduğunu açıkladı. Ne var ki kendisi iyimserdi ve Amerikalıların buhranı engelleyebileceklerini iddia ediyordu, çünkü artık üretimin aşağı çekilmesi konusunda eskiye oranla bugün insanlardan daha fazla anlayış görüyordu.

Stalin sordu: “Peki işadamları? Üretimin aşağı çekilmesine ve sınırlamalara tabi olmaya

yanaşacaklar mı?”

Stassen, işadamlarının genel olarak bu önlemlere karşı çıktıklarını söyledi.

Stalin, elbette karşı çıkacaklarını belirtti.

Stassen, işadamlarının 1929 buhranının tekrar etmemesi gerektiğini kavradıklarını ve artık

düzenlemenin zorunluluğunu daha iyi gördükleri düşüncesindeydi. Elbette geniş çaplı bir düzenleme

için, bir çok karar alınması ve sonra da hükümetin bunları doğru dürüst uygulaması gerekliydi.

Stalin, bunun doğru olduğunu belirtti.

Stassen, bunun, bütün sistemlerde ve hükümet biçimlerinde gerekli olduğunu açıkladı. Bütün

hükümet biçimlerinde, Eğer hatalar yapılıyorsa, bu halk için kötüdür.

Stalin,Stassen’e katıldı.

Stassen,A lman y a v e J apo n y a’ n ın b u n u k an ıtladığ ını b elirtti.

Stalin, o ülkelerde ekonomiyi ekonomiden anlamayan askerlerin yönettiğini açıkladı. Örneğin

Japonya’da ekonomiyi, sadece nasıl savaşılacağını bilen Toyo yönetmişti.

Stassen, bunun doğru olduğunu söyledi, kendisiyle görüşme fırsatı verdiği ve zaman ayırdığı

için Stalin’e teşekkürlerini bildirdi.

Stalin, Stassen’in SSCB’de ne kadar kalacağını sordu.

Stassen, yarın Kiev’e gitmek istediğini söyledi. Daha sonra Stalingrad’ın Kahraman

savunucularını ziyaret ederek saygı duruşunda bulunacak, sonra da Leningrad üzerinden SSCB’den ayrılacaktı. Stalingrad savunması esnasında Pasifik Okyanusu’ndaki Amerikan Donanması’nda bulunuyordu, meraklı bir dikkatle izlemişti Stalingrad destanını.

Stalin, Amiral Niemetz’in çok önemli bir Donanma Komutanı olduğunu söyledi. Stalin

Stassen’in Leningrad’a gidip gitmediğini sordu.

Stassen, henüz Leningrad’a gitmediğini, Leningrad üzerinde SSCB’den ayrılmayı planladığını

açıkladı.

Stalin,Stassen’le yaptığı bu görüşmeden çok yararlandığını söyledi,

Stassen, Stalin’le görüşmesinin, ekonomik sorunları araştırma çalışmasında, kendisi için büyük

yararlar sağladığını belirtti.

Stalin, kendisinin de savaştan önce ekonomik sorunlarla çok ilgilendiğini söyledi. Gerekliliğin

zorlaması sonucu askeri uzman olmuştu.

Stassen, Pavlov’un tuttuğu görüşme tutanaklarını alıp alamayacağını ve muhabirlerle toplantı

yaparsa bu görüşme üzerine konuşup konuşamayacağını sordu.

Stalin, Stassen’in görüşme protokolünü elbette alabileceğini, gizlenecek bir şey olmadığı için muhabirlerle de görüşme üzerine konuşabileceğini söyledi.

“Neue Welt”ten,

Sayı 9 Mayıs, 1947, s. 3-9